Paul Verheijen

CRANACH

De overspelige vrouw

WER VNDER EVCH AN SVND IST
DER WERFFE DEN ERSTEN STEIN AVEF SI

In het verhaal is onduidelijk wat Jezus tot twee keer toe op de grond schrijft. Suggereert Lukas Cranach in dit schilderij dat de Duitse tekst boven in het paneel de geschreven woorden zijn?

Jezus pakt de overspelige vrouw bij de pols. Vijf personen links kijken kwaadaardig naar hen of om zich heen. Cranach maakt zonder omwegen duidelijk wat de bedoeling van de joden is. Hij was bevriend met Maarten Luther, getuige bij diens huwelijk, en zal ongetwijfeld beïnvloed zijn door Luthers antisemitische opvattingen.

De voorste jood is het meest karikaturaal afgebeeld en heeft al een steen in zijn rechterhand gereed om die te werpen naar de vrouw. Zijn linkerhand grijpt onder het gevest van zijn zwaard. Achter Jezus en de vrouw staan vier apostelen toe te kijken hoe deze confrontatie zal aflopen.

Dit verhaal van de overspelige vrouw kan gerekend worden tot een van de favoriete afbeeldingen van Cranach.
De op deze pagina getoonde versie uit Boedapest wordt overigens door sommige kunsthistorici toegekend aan Lucas' zoon Hans.
Lucas Cranach der Ältere (1472-1553)
Christus und die Ehebrecherin (1532)
Olieverf op paneel, 83 x 121 cm
Boedapest - Museum voor Schone Kunsten (Szepmuveszeti Muzeum)
2016 Paul Verheijen / Nijmegen