Paul Verheijen

VAN EYCK - LAM GODS

Profeten en Sibillen (afbeeldingen 13 t/m 16)

Profeten

De profeten Zacharia in de linkerlunette en Micha in de rechterlunette staan bekend als twee van de profeten die de komst van de Messias uit Betlehem zouden hebben voorspeld.
Beiden werden door de Gebroeders Van Eyck uitgekozen als de bijbelse voorspellers van de geboorte van Christus.
Op de banderol boven Zacharia staat in het Latijn:
Exulta satis, filia Sion, Iubila, filia Ierusalem: Ecce Rex tuus veniet.
Dit komt uit de Latijnse Vulgaatvertaling van Zacharia 9,9: Juich van vreugde, dochter van Sion, Jubel, dochter van Jeruzalem: Zie, uw Koning komt naar u toe.
Deze tekst wordt door de evangelisten Matteüs en Johannes toegepast op Jezus' intocht in Jeruzalem (Matteüs 21,5 en Johannes 12,15), maar Van Eyck past de 'dochter van Sion' blijkbaar toe op Maria.
Micha slaat over de rand van zijn lunette het toneel gade van de annunciatie onder hem.
Naast hem zien we een dichtgeslagen boek en boven hem een banderol met daarop ook woorden uit de Vulgaat:
Ex te mihi egredietur qui sit dominator in Israel.
Dit is te vinden in Micha 5,2: Uit u zal Mij Een ontspruiten, die over Israël zal heersen.

De boeken van beide profeten en met name de bladwijzer daarin bij Micha lijken uit het beeldvlak te komen.

Sibillen


Tussen deze beide profeten zijn twee sibillen afgebeeld: de Erithreïsche (links) en de Cumaeïsche.
Volgens de middeleeuwse christelijke opvatting was de komst van Christus ook in de heidense wereld voorspeld, in het bijzonder door heidense profetessen die men sibillen noemde.

In de oorbel van de sibille van Cumae is glinstering van de ruimte van de toeschouwer te zien.
2016 Paul Verheijen / Nijmegen