Paul Verheijen

JOHANNES VERMEER

Allegorie op het geloof

Symboliek

Dit schilderij van Johannes Vermeer is een atypisch werk binnen zijn oeuvre.
Vermeer was weliswaar in een katholieke familie ingetrouwd, maar schilderde nauwelijks religieuze thema's.
Mogelijk heeft hij het werk in opdracht van de plaatselijke jezuïeten-orde vervaardigd.
Allegorie op het geloof staat bol van symbolische verwijzingen naar het hoofdthema van het schilderij.
De bleke vrouw in de blauwwit satijnen jurk grijpt met haar rechterhand theatraal naar haar boezem, ondertussen haar blik in vervoering opwaarts richtend naar de glazen bol - een typisch jezuïtisch embleem - aan het plafond als teken van oprecht geloof.
Haar linkerhand rust op het tafeltje met daarop een geopende bijbel, een crucifix en een gouden kelk.
Op de marmeren tegelvloer ligt een slang kronkelend en bloedend onder een baksteen, symbolisch voor de overwinning van Jezus Christus op het kwaad.
Iets verderop ligt een appel met een hap eruit, hetgeen verwijst naar de verboden vrucht uit het aards paradijs.

Op de achterwand hangt een schilderij met de gekruisigde Christus van Jacob Jordaens.
Op dat werk is ook Maria Magdalena te zien, maar zij is nu verborgen achter de door Vermeer afgebeelde vrouw.
Net als Magdalena heeft zij ook gekozen voor het oprechte geloof, lijkt Vermeer hier te zeggen.
Johannes Vermeer (1632-1675)
32 - Allegorie op het geloof (±1670)
Olieverf op doek, 114 x 89 cm
New York - MET
2016 Paul Verheijen / Nijmegen