Paul Verheijen

ROGIER VAN DER WEYDEN

Voedende Madonna

Medici

Kort na zijn terugkeer van een pelgrimstocht naar Rome in 1450 kreeg Rogier van der Weyden de opdracht om een ​​devotiepaneeltje te schilderen voor de Medici, de Florentijnse bankiersfamilie.
Dit blijkt uit:
  • De Sacra Conversazione, een picturaal type dat ontstaan is in de Italiaanse Renaissance en nog ongebruikelijk is in de Zuidelijke-Nederlanden in de tijd van Rogier van der Weyden
  • Het Florentijnse wapenschild met de rode lelie aan de voorzijde van het podium
  • De patroonheiligen van de Medici die Maria vergezellen: de arts-heiligen Cosmas en Damianus
    Cosmas wordt afgebeeld met een dokterslepel in zijn rechterhand terwijl hij met zijn linkerhand stiekem een gave in een buidel doet die aan zijn riem hangt.
    Dit laatste verwijst naar de legende, volgens welke hij iets (geld / eieren?) had aangenomen voor een medische prestatie, wat tot een opmerkelijke straf leidde door zijn broer Damianus: hij wilde niet meer naast zijn tweelingbroer begraven worden.
    Damianus heeft een urineglas in zijn rechter- en een briefje in zijn linkerhand.
  • De doopheilige van Piero de'Medici: Petrus
    Petrus heeft de in de iconografie gebruikelijke karakteristieke gezichtskenmerken en draagt zijn sleutel-attribuut.
  • De doopheilige van Giovanni de'Medici is een opvallende combinatie van Johannes de Doper en Johannes de Evangelist.
    De wijzende vinger en de bruine naar kameelhaar verwijzende tuniek horen bij De Doper: 'Zie het Lam Gods' (Johannes 1,29), maar het boek bij de Evangelist.
Achter Maria houden engelen het baldakijndoek uitgespreid waardoor Maria een Mantelmadonna wordt.
Het werk kan geschaard worden onder het type afbeeldingen van de Madonna Lactans.
Op de voorgrond een stilleven met de typische aandacht van Van der Weyden voor natuurlijke details.
In het midden staat een vergulde metalen amfora, waarin verschillende lelies staan: de witte symboliseren de zuiverheid van de Maagd, terwijl de rode nog een andere verwijzing naar Florence is.
Rogier van der Weyden (circa 1399/1400-1464)
Voedende Madonna met vier heiligen (Medici Madonna) (1453-60)
Gemengde techniek op eiken paneeltje, 53 x 38 cm
Frankfurt am Main - Städel Museum
2016 Paul Verheijen / Nijmegen