Tekening en schilderij
De tekening die Joachim Beuckelaer zeven jaar eerder dan het schilderij met het bijbelse list en bedrog-verhaal over Isaaks zegen aan Jakob, toont op verschillende punten een duidelijk andere weergave. Op de tekening zijn Rebekka en Jakob rechts van Isaak weergegeven. Jakob zie je schuin op de rug, terwijl hij op het schilderij meer van voren is gesitueerd. Hierdoor is goed het vel van het geitenbokje te zien waarmee Jakob zijn vader om de tuin leidde. De bedrieger houdt ook de schaal vast met het klaargemaakte geitenbokje. Die ontbreekt op de tekening. Rebekka heeft op het schilderij ook haar hand gelegd op Jakobs schouder. Zij is de aanstichtster van de list. Het schilderij brengt het verhaal sterker naar voren dan de tekening.
De houding van de rechterarm van Isaak lijkt de conclusie te rechtvaardigen dat de tekening wel een rol heeft gespeeld bij de totstandkoming van het schilderij. De beide doorkijkjes op de achtergrond tonen dezelfde momenten uit het verhaal: links bereidt Rebekka het bokje in een stoofpot en rechts keert Esau terug van de jacht waarna hij weldra met het bedrog geconfronteerd zal worden.
Op de tekening is een kwadraatnet zichtbaar, een verdeling in vierkantjes, waarmee een voorstelling vergroot of verkleind kan worden.
De tekening is niet het enige voorbeeld dat Beuckelaer gebruikte. Hij putte ook uit zijn modellenvoorraad en motieven van andere kunstenaars. Voor de haard op de achtergrond links liet hij zich inspireren door prenten uit het boek Regole generali d'architettura van de Italiaanse architect Sebastiano Serlio (1475-1554), danwel door de vertaling daarvan door Pieter Coecke Van Aelst (1502-1550) onder de lange titel Generale reglen der architecturen op de vyve manieren van edificien te weten thuscan, dorica, ionica, corinthia, ende composita, met den exemplen der antiquiteiten.
Voor de haard nam Beuckelaer de Dorische schouw als voorbeeld.
|
|
Joachim Beuckelaer (1534-±1574)
Isaak zegent zijn zoon Jakob
Tekening met pen in grijs, grijs gewassen, gekwadrateerd met rood krijt, 17 x 24 cm (1561)
Braunschweig - Herzog Anton Ulrich-Museum
Olieverf op paneel, 113 x 170 cm (1568)
Utrecht - Catharijneconvent
|
