EL GRECO
Pinksteren
De tongen
Het expressionistische karakter van dit werk van El Greco, de kleurrijke vlakken, de ongebruikelijke verticale compositie en het onnatuurlijke licht verraden direct zijn unieke signatuur.
Een krachtig werk, een perfect voorbeeld van zijn zeer persoonlijke latere schilderstijl. Het middendeel van het schilderij van El Greco wordt beheerst door Maria die als enige is gezeten. Ze is van een onverwachte jeugdigheid en verkeert in extase. Haar levendige kleuren isoleren haar in het centrum van de compositie. Haar in gebed gevouwen handen vormen als het ware een pijl naar de duif, de symbolisering van de heilige Geest. Ze wordt omringd door 14 leerlingen onder wie we ook twee vrouwen ontwaren, mogelijk de beide Maria's die ook het lege graf van Jezus ontdekten. Op de voorgrond staan Petrus (gekleed in geel en blauw) en Johannes (groene ondermantel) op de treden van een pedestal. Met gespreide armen richten ze hun blik naar een hemelse lichtbron. Op alle hoofden zijn de vurige tongen te zien. Op twee leerlingen na zijn alle blikken gericht op de duif die zowel het hemelgewelf als de leerlingen verlicht. De piramidale langwerpige compositie is karakteristiek voor het werk van El Greco en wekt hier de suggestie van een opstijgende energie, versterkt door de dansende vlammetjes. Waarom heeft El Greco veel leerlingen afgebeeld met ontblote onderarmen en wie is die mysterieuze leerling tweede van rechtsboven die blijkbaar alleen oog heeft voor de toeschouwer? Gaat het hier om een zelfportret van El Greco? Dit schilderij maakte oorspronkelijk deel uit van een groot altaarretabel. |
|
El Greco (Domenikos Theotokopoulos) (1541-1614)
Pinksteren (circa 1596-1600) Olieverf op doek, 275 x 127 cm Madrid - Prado |