ARENT DE GELDER
Getsemane
EngelArent van Gelder heeft in beide schilderijen de vier versies van de Getsemane-scène gecombineerd tot één scène, waarin hij zowel de drie slapende leerlingen Petrus, Jakobus en Johannes, als de kracht gevende engel een plaats heeft gegeven. Merk op dat er bij de evangelist Johannes geen sprake is van een biddende of angstige Jezus in welke vorm dan ook. In zijn visie op Jezus zou dat ook niet passen.De engel, gekleed in stralend wit gewaad, reikt teder naar de knielende Jezus, die bidt met gebogen hoofd en opgeheven handen. Tegelijkertijd, en met een gebaar dat hun band visueel versterkt, wikkelt de uitgestrekte vleugel van de engel zich in het linkerschilderij zich om Jezus heen en omhelst deze. De twee figuren gloeien in een poel van hemels licht, meer spiritueel dan fysiek. Het overweldigt de diepe duisternis van de avond en verlicht de omliggende olijfbomen en de drie slapende discipelen die op de voorgrond dicht bij elkaar ineengedoken zitten. Op krachtige wijze beeldt De Gelder het gevoel van isolatie en angst weer dat Christus verteerde terwijl hij bad in de hof van Gethsemane, zelfs terwijl hij werd ondersteund door de engel. De emotionele intensiteit van De Gelders interpretatie van dit drama wordt versterkt door het visionaire karakter van de scène. Hoewel Christus en de engel schitterend verlicht zijn, zijn ze relatief klein en ver van de kijker verwijderd. Ze lijken ook niet-substantieel, want De Gelder suggereerde hun figuren slechts in grote lijnen met dikke impasto's en vloeiende penseelstreken. Doorzichtigheden in de witte gewaden van de engel, bedoeld of niet, suggereren de spirituele aard van de figuur die Christus troost op dit angstaanjagende moment. Uitvoerige informatie over dit werk is te vinden op The Leiden Collection. |
|
Arent de Gelder (1645-1727)
Christus op de Olijfberg (±1715) Olieverf op paneel, 37 x 43 cm (linkerafbeelding) The Leiden Collection Olieverf op doek, 72 x 59 cm (rechterafbeelding) Aschaffenburg - Staatsgalerie Slot Johannesburg |