Paul Verheijen

GUSTAVE MOREAU

Delila - Femme Fatale

Held en verleidster

Gustave Moreau plaatst Simson en Delila in een omgeving die direct lijkt te komen uit een droom of legende.
We zien twee acteurs in een nagenoeg passieve verleidingsscène.
De volledig onderworpen en laveloze Simson heeft een androgyn uiterlijk, dat contrasteert met de enorme kracht die hij voortdurend ten toon spreidt in het bijbelverhaal.
Delila daarentegen straalt juist viriliteit uit.
Haar oosterse gezicht is emotieloos.
In haar linkerhand houdt ze losjes de schaar waarmee ze straks Simsons haren zal afknippen.
Met haar rechterarm die rust op de enorme haardos en haar linkerbeen langs het lichaam van Simson, heeft Delila haar slachtoffer letterlijk 'in de tang'.

Symbolisme

De voorstelling van Moreau kenmerkt zich door de fabelachtige kostuums, die de afgebeelde personages dragen en door een fantastische omgeving, waarin zij zich bevinden.
Je kunt het werk bijna bestempelen als 'literair'.
Met het androgyne uiterlijk van Simson geeft Moreau uitdrukking aan heersende thema’s van zijn tijd, onder meer van de seksuele identiteit.
Deze aquarel met zijn bescheiden afmeting is een mooi voorbeeld van het symbolisme van het eind van de 19de eeuw.
Delila is, zoals Moreau zelf zegt, de vrouw in haar primaire essentie, verzot op het onbekende en het mysterie, bezeten van het kwade in de vorm van verdorven en duivelse verleidingskracht.

Voor- en achtergrond

De vrouwelijke musicus op de achtergrond maakt het werk extra exotisch.
Dankzij Wereldtentoonstellingen begint Europa muziekstijlen en -instrumenten te kennen.
Voor schilders werd daarmee een verse inspiratiebron aangeboord.

De zwarte vaas op de voorgrond, een urn?, hult het liefdeskoppel in een zekere rouwsfeer.
Naast de vaas ligt de omgevallen door Simson leeggedronken beker, voordat hij in een slaap valt die hem fataal zal worden.
Gustave Moreau (1826-1898)
Dalila (1882)
Aquarel en potlood op papier, 15,8 x 21,3 cm
Parijs - Louvre
2016 Paul Verheijen / Nijmegen