JAN VAN SCOREL

Madonna met de wilde rozen

Klassiek

Deze Madonna is waarschijnlijk gemaakt in Van Scorels Haarlemse periode. Van 1527 tot 1530 werkte hij in Haarlem omdat het in Utrecht politiek te onrustig was. Een van zijn leerlingen in Haarlem was Maarten van Heemskerck, die mogelijk aan dit paneel heeft meegewerkt. Oorspronkelijk was het paneel hoger, met een ronde bovenzijde.

Met zijn gespierde benen lijkt Jezus zich af te zetten, alsof hij ieder moment naar voren kan springen. Dat hij dat waarschijnlijk niet zal doen, kunnen we afleiden uit de manier waarop hij zich tevreden tegen zijn moeder vlijt, met zijn rechterhand onder de sluier die van haar hoofd is gegleden. Zij houdt Jezus liefdevol vast. In haar andere hand heeft ze het bosje rozen waaraan dit schilderij zijn naam dankt. Het onderlichaam van het Kind, met die opmerkelijke houding van de benen, ontleende Van Scorel aan een figuur van Michelangelo op zijn Laatste Oordeel in de Sixtijnse kapel.

Jan van Scorel was vermoedelijk de eerste Noord-Nederlandse kunstenaar die naar Italië reisde om de klassieke beeldhouwkunst te bestuderen. Hij keek er ook met grote interesse naar het werk van Michelangelo. Na zijn terugkeer woonde en werkte hij in Utrecht en later in Haarlem.
Over zijn tijd in Rome schrijft Karel van Mander in het Schilderboek:

Hier studeerde hij vlijtig en kopieerde alle antieke zaken, zowel beelden en ruïnes als de voorstreffelijke schilderijen van Rafaël en Michelangelo, die toen beroemd begon te worden, en andere meesters.

Jan van Scorel (1495-1562)
Madonna met de wilde rozen (±1530)
Olieverf op paneel, 52 x 44 cm
Utrecht - Centraal Museum