ARTEMISIA GENTILESCHI
Christus zegent de kinderen
InvloedrijkIn de afgelopen decennia zijn van Artemisia Gentileschi zoveel nieuwe werken ontdekt dat haar oeuvre zich steeds verder uitbreidt.Artemisia wordt gewoonlijk geassocieerd met afbeeldingen van krachtige al dan niet religieuze heldinnen. Veel van haar werken kennen echter ook andere religieuze onderwerpen. Artemisia was in haar eigen tijd voor een groot deel beroemd vanwege haar behandeling van traditionele religieuze onderwerpen. Maar ze streefde haar tijdgenoten ook voorbij met religieuze schilderijen die minder in het heldinnenplaatje passen. Het hier afgebeelde schilderij had invloed op schilders tot in Spanje. Artemisia was niet alleen de eerste vrouw die in Florence op de kunstacademie werd toegelaten, ze was ook de eerste vrouw die kunstadviseur was van een machtige Spaanse edelman: Fernando de Ribera, de hertog van Alcala en onderkoning van Napels. |
VerkochtHet Metropolitan Museum in New York had het schilderij in bezit, maar verkocht het in 1979 als in slechte staat verkerend werk van mogelijk de Napolitaanse schilder Francesco 'Pacecco' de Rosa (1607-1656).In 2012 werd het werk herontdekt in een kerk in Rome en grondig gerestaureerd. Men vond toen een signatuur van Artemisia Gentileschi met jaardatum op de achterkant. Uit documenten werd toen duidelijk dat dit een van de schilderijen is, die Fernando de Ribera bestelde bij de beroemdste [schilders] die in Italië te vinden waren voor het kartuizerklooster van Santa María de las Cuevas in Sevilla. Het schilderij was onderdeel van een Apostolado, portretten van de twaalf apostelen. Artemisia's Christus zegent de kinderen bevond zich in het midden van de twaalf. Het schilderij - in zijn tijd beroemd in heel Spanje - is waarschijnlijk ooit aan de onderkant afgesneden. Wat aan de onderkant op wollig haar lijkt, schijnt oorspronkelijk een duif te zijn geweest. Kopieën die zijn gemaakt voor de kathedralen van Granada en Zamora zijn nog steeds ter plekke te zien. |
InterpretatieHet hier afgebeelde schilderij past dus minder bij het aanstekelijke verhaal van Artemisia, de feminist avant la lettre, die vooral sterke vrouwen schilderde.De linkerhand van Christus wijst naar de hemel indachtig zijn uitspraak bij Matteüs: Laat die kinderen, houd ze niet tegen, want het koninkrijk van de hemel behoort toe aan wie is zoals zij. Hoe interpreteren wij de rechterhand van Christus in combinatie met de een beetje waterige ogen van het kind? Wat gaat van deze hand uit: bescherming, zegening, bezit? Dit handgebaar van Christus heeft in de geschiedenis veel navolging gekregen door kerkelijke leiders. Wie uitgaat van bescherming, zal het een mooi gebaar vinden: ontferming over een kind. De titelgevers van dit werk gaan op grond van Marcus uit van zegening: Hij nam de kinderen in zijn armen en zegende hen door hun de handen op te leggen. Wie uitgaat van bezit, zal het gebaar als minder mooi waarderen, omdat het kind geen kant op kan. In het kader van kindermisbruik door kerkelijke leiders heeft het dan een zeer negatieve lading. We kunnen alleen maar gissen welke bedoeling Artemisia met dit werk van haar heeft gehad. |
|
Artemisia Gentileschi (1593-1652)
Cristo benedizione dei bambini (1626) Olieverf op doek, 135 x 98 cm Rome - Santi Ambrogio e Carlo Borromeo al Corso |