(Navolger) JHERONYMUS BOSCH
Het Laatste Oordeel
FragmentDit werk van een navolger van Jheronimus Bosch gaat terug op diens vormentaal en getuigt van een grote populariteit onder Boschnavolgelingen in de 16e eeuw in de Zuidelijke Nederlanden.Vanwege hetzelfde type monsters en gedrochten vertoont het overeenkomst met de Antonius uit het Prado in Madrid. Het paneel is aan zowel de boven-, onder- als linkerkant afgezaagd. Geheel links resteert een flink stuk blauwe stof dat de kleding kan zijn geweest van een grote figuur, bijvoorbeeld de aartsengel Michaël. Als deze engel oorspronkelijk in het midden heeft gestaan, zou het gehele werk mogelijk drie meter breed zijn geweest. Een andere mogelijkheid is dat het stuk blauwe mantel toebehoorde aan de schenker van het werk die om ons onbekende redenen later verwijderd diende te worden of als een op zichzelf staand werk verkocht of bewaard moest worden. Op wat er nu nog rest is links de opstanding van de doden aan het einde der tijden afgebeeld. Uit zo'n vijftien geopende graven komen naakte mannen en vrouwen letterlijk uit de grond tevoorschijn, onder wie een koning, keizer, bisschop en kardinaal. Ze zijn te herkennen aan hun hoofddeksel. Sommige figuren kijken wanhopig naar boven, waarschijnlijk naar de oordelende Christus, die zich op het verdwenen bovendeel bevond. Een man wacht met zijn hoofd tussen zijn knieën wanhopend zijn lot af, terwijl rechts allerlei demonen en gedrochten, uitgerust met harken, aan komen lopen om de verdoemden mee naar de hel te slepen. Op het werk bevinden zich rechtsonder een op de rug geziene duivel met hoed en daaronder een liggend monster, dat met behulp van een harkje het lichaam van een verdoemde ziel van een ander monster probeert te stelen. Op de rechterhelft ontfermen duivelse gedrochten zich over de doden die blijkbaar naar de hel worden afgevoerd. |
|
Navolger Jheronimus Bosch
Het Laatste Oordeel (1530-40) Olieverf op eiken, 59 x 113 cm München - Alte Pinakothek |