HENDRICK TER BRUGGHEN
Parabel
Uitgelichte zweren
Van de parabel van de rijke man en de arme Lazarus uit het evangelie volgens Lucas bestaan veel houtsneden en kopergravures.
Mogelijk heeft Hendrick ter Brugghen zich laten inspireren door een of meerdere daarvan (zie bijvoorbeeld de hier afgebeelde gravure van Heinrich Aldegrever (±1502-1555/61) uit 1554 die zich bevindt in het Rijksprentenkabinet in Amsterdam). Wie de opdrachtgever is geweest van het schilderij is onbekend, misschien het Leprozenhuis in Utrecht. De religieus-morele boodschap van Jezus' parabel is in elk geval duidelijk: beoefen de naastenliefde door te delen met de armen. Ter Brugghen beeldt het begin van de parabel uit en heeft - een carravagist waardig - de arme bedelaar Lazarus krachtig van links belicht. Hij is in gesprek met wat een dienaar van de rijke man zal zijn die naar buiten het schilderij wijst. Blijkbaar wil men de bedelaar daar weg hebben, een aspect dat de parabel onvermeld laat. Lazarus is overdekt met zweren, twee honden snuffelen eraan en staan op het punt die te likken. De plooien van zijn schaarse kleding, zijn deels door de zon verbrande huid en zijn grove lichaamsbouw (zijn ledematen zijn te groot) zijn typisch voor Ter Brugghen. De maaltijdscène links op de achtergrond springt minder in het oog. Een dienstmeid die de rijke man in purperen gewaden en fijn linnen en die dagelijks uitbundig feestvierde, en zijn tafelgenoten aan het bedienen is, draait haar hoofd in de richting van wat er op de voorgrond gebeurt. |
|
Hendrick ter Brugghen (1588-1629)
De rijke man en de arme Lazarus (1625) Olieverf op doek, 168 x 207 cm Utrecht - Centraal Museum |