SANTIAGO CALATRAVA

Saint Nicholas Greek Orthodox Church New York

Herbouw

De oorspronkelijke Grieks-Orthodoxe Sint-Nicolaaskerk in New York werd begin 19de eeuw gevestigd in een herberg
Vanuit hier zetten voornamelijk Griekse immigranten vaak hun eerste stappen in de VS.
Terwijl de buurt moderniseerde, de hoogte in schoot, weerstond de kerk de verleiding om het gebouwtje, sinds de jaren zeventig in de schaduw van de Twin Towers, te verkopen.
Tijdens de terroristische aanslagen van 11 september 2001 werd de kerk volledig verwoest door de instorting van toren 2 van het World Trade Center.
Na uitgebreide onderhandelingen met de havenautoriteit van New York en New Jersey kreeg het Grieks-orthodoxe aartsbisdom van Amerika toestemming om een nieuwe Sint-Nicolaaskerk te bouwen aan de oostkant van het nieuwe Liberty Park boven het World Trade Center Vehicle Security Center.
De kerk bevindt zich boven het straatniveau en is het enige gebouw op de gereconstrueerde plek dat deze verhoogde positie inneemt.
Als zodanig symboliseert het een spiritueel baken van hoop en wedergeboorte voor de gemeente en de stad door de honderdduizenden bezoekers die de gereconstrueerde World Trade Center-site bezoeken.
Het ontwerp van Santiago Calatrava respecteert de tradities en liturgie van de Grieks-Orthodoxe Kerk en weerspiegelt dat we in de 21e eeuw leven.
Aan de basis van Calatrava's nieuwe ontwerp staat niet de oorspronkelijke kerk, maar de Hagia Sophia in Istanbul die tegenwoordig een moskee is, maar ooit de grootste kathedraal ter wereld was, epicentrum van het orthodoxe christendom.
De nieuwe Saint Nicholas Church is een futuristische interpretatie van dat verre verleden.
De koepel telt net als de Hagia Sophia veertig ramen gescheiden door twintig 'ribben', elk beschilderd met een orthodoxe heilige.
De fresco's, in helder pastel, zijn afkomstig uit een klooster in Griekenland.
Het zijn klassieke elementen, maar de afwerking is wit, strak en glanzend.

Exterieur

De buitenkant van de kerk bestaat uit vier met massief stenen beklede torens die een vierkant vormen.
Een cirkel die binnen het vierkant is gegraveerd, bestaat uit een trommel en een koepel die aan de buitenkant is gemaakt van dunne steen / glas gelamineerde panelen die van achteren worden verlicht.
's Nachts gloeit het hele stenen vliesgevelsysteem in tegenstelling tot de massieve massa van de torens.
De huid van de trommel en de koepel, gevormd als een schijnbaar monolithisch materiaal, is verdeeld in veertig panelen en verwijst daarmee naar de veertig ramen van de Hagia Sophia-koepel.
Veertig dakkapellen zijn naadloos geïntegreerd in de driedimensionale compositie.

De hoektorens zijn bekleed met afwisselend grote en kleine horizontale banden van wit en grijs marmer die doen denken aan de Kerk van de Heilige Verlosser in Chora, Turkije.

Interieur

De traditionele opeenvolging van liturgische ruimtes begint op een groot open plein ten westen van de kerk en gaat verder door de porticus, exonarthex, narthex en in het middenschip van de kerk, met als hoogtepunt de iconostase en het heiligdom.
Vanaf het plein, dat de grootte en algemene vorm van het schip van St. Nicolaas nabootst, is de toegang tot de kerk via een lage boog die zich uitstrekt tussen de ronde traptorens aan de westgevel.
De boog vormt een beschutte portiek van ongeveer 2,5 meter diep voor de toegangsdeuren die uitkomen op de Exonarthex.
De Exonarthex heeft de dubbele rol om iemand voor te bereiden op toegang tot de eredienstruimte van de kerk, terwijl hij ook een plechtige, niet-confessionele ruimte voor het publiek biedt.
Historisch gezien was de Exonarthex een ruimte die werd gebruikt door de catechumenen, of niet-gedoopten, die de heilige ruimte van het schip niet mochten betreden.
In de kerk is de Exonarthex, vanwege de beperkte schaal, samengevoegd met de Narthex om een enkele aaneengesloten ruimte te vormen die het schip omschrijft.
Het herbergt een winkel die de toegang regelt en hulp en informatie biedt aan bezoekers, en verbinding met de bovenste verdiepingen van de kerk.
Ronde kamers die zijdelings aan de Narthex zijn gelegen, huisvesten niet-confessionele ruimtes waar parochianen en bezoekers kunnen mediteren of bidden ter nagedachtenis aan dierbaren.

Vanaf de Narthex is toegang tot het schip via de 'Koninklijke deuren', wat in dit geval een paar doorschijnende schuifdeuren zijn.
Met de kerk van de Rotunda in Thessaloniki en de Hagia Sophia als modellen, ligt het schip van de kerk onder de allesomvattende overspanning van een centrale koepel, met in het midden het beeld van Christus Pantokrator.

Santiago Calatrava (1951)
Saint Nicholas Greek Orthodox Church - New York (2012-2022)