Paul Verheijen

CIMABUE

Passiepaneeltjes

Ontdekking

In juni 2019 trof de veilingmeester van het Franse Actéon een paneeltje aan met daarop een afbeelding van de bespotting van Christus.
Het werk werd zonder discussie toegewezen aan Cimabue en heeft waarschijnlijk onderdeel uitgemaakt van een veelluik met passietaferelen.
Op de afbeelding presenteer ik het als het linkerluik van een triptiek met de Madonna met Kind in het midden en de geseling rechts.
Deze paneeltjes hebben dezelfde maten en vergelijkbare wormgaten in het populierhout.
Van Cimabue waren tot dan toe slechts tien werken in verschillende musea bekend.
De bespotting werd geveild voor ruim 24 miljoen euro, een record voor een werk van vóór 1500.
Het is niet bekend wie de opdrachtgever is geweest voor de aankoop.
Hopelijk komt het in een publieke collectie (National Gallery?) terecht en duiken er in de toekomst nog meer tafereeltjes op.

Bespotting

Nadat hij gevangen was genomen werd Jezus een aantal keren bespot door omstanders.
Hier toont Cimabue hoe hij ook geslagen werd.
De figuren staan dicht opeengepakt en verstrengeld bij elkaar, wat de beklemming en de dreiging benadrukt.
Jezus is duidelijk in de verdrukking geraakt, maar blijft er gelaten onder.

Madonna met Kind

Deze Madonna met Kind, zittend op een troon, worden ons voorgesteld door twee engelen met vleugels.
Maria zit op een doek die in kerken gebruikt werd bij de eucharistie, waarbij de dood van Christus herdacht wordt met brood en wijn.
De doek is daarmee een verwijzing naar het lot van het Kind.
Dit paneeltje werd in 2000 ontdekt.

Geseling

Stadhouder Pilatus laat de gevangengenomen Jezus geselen door enkele soldaten.
Cimabue maakte er een eenvoudig, symmetrisch tafereel van, met in het midden Jezus die aan een paal is vastgebonden.
Op de achtergrond zijn twee soortgelijke torens te zien als bij de Bespotting.
De Geseling werd in 1950 aangekocht door The Frick Collection in New York.
Cimabue (Lenni de Peppo) (circa 1240- circa 1302)
Veelluik met passietaferelen (circa 1280)
Tempera op populierhout, circa 25 x 20 cm elk
Links: Bespotting Particuliere collectie
Midden: Madonna met Kind en twee engelen Londen - National Gallery
Rechts: Geseling New York - The Frick Collection
2016 Paul Verheijen / Nijmegen