Voorafbeelding
El Greco (en zijn atelier) maakte vele versies van het bijbelverhaal van de tempelreiniging. We zien een hele formele indeling: links van Jezus de handelaren die de tempel uit worden gedreven en rechts van hem zijn de apostelen afgebeeld. Het lichaam van Jezus vormt de scheidslijn tussen goed en kwaad.
Het contrast is groot. De drukte en uitbundige bewegingen van de koopmannen staan naast de rust en interesse van de apostelen. De handelaren kijken allemaal van elkaar af, de apostelen kijken naar elkaar toe. Jezus staat er tussenin. El Greco heeft geprobeerd zijn positie te benadrukken door hem als enige in het rood te kleden. De werken genereren een opmerkelijke dramatische intensiteit door de explosieve beweging en koude maar briljante kleuren.
Op het schilderij dat hij maakte rond 1600 (afbeelding linksonder), heeft El Greco in de bas-reliëfs die op de tempelmuur te zien zijn de thema's van de verdrijving van Adam en Eva uit het paradijs en het offer van Isaak geïntroduceerd, beide voorafbeeldingen uit het Eerste Testament van de reiniging van de tempel en de kruisdood. De figuren op het schilderij zijn verdeeld in twee groepen. Links, onder het reliëf van de verdrijving, staan bange zondaars. Rechts observeren gelovigen rustig het tafereel onder het offer van Isaak.
|
|
El Greco (Domenikos Theotokopoulos) (1541-1614)
La Expulsión de los Mercaderes (La Purificación del Templo)
Linksboven: olieverf op paneel, 65 x 83 cm (<1570)
Washington - National Gallery of Art
Rechtsboven: olieverf op doek, 116 x 149 cm (1570-75)
Minneapolis - Institute of Arts
Linksonder: olieverf op doek, 42 x 52 cm (±1600)
New York - The Frick Collection (Londen - National Gallery of Art)
Rechtsonder: olieverf op doek, 50 x 69 cm (±1610)
Madrid - Museo Lazaro Galdiano
|
