Paul Verheijen

FRA ANGELICO

Franciscus

Vuurproef

Het werk van Fra Angelico beeldt de scène uit dat Franciscus met medebroeder Illuminatus voor sultan Almalik Alkamil staat.
Na de teleurstellingen van de kruistochten zag Franciscus in dat de confrontatie met de islam eerder op een positieve manier gezocht moest worden door middel van zendingswerk.
Getweeën waren zij daarom naar Egypte afgereisd.
Bovendien leek het Franciscus wenselijk zijn gelovig leven met een martelaarschap af te sluiten.
In het vijandige islamitische Egypte was daar gerede kans op.
De aldaar regerende dynastie nam hem inderdaad gevangenen.
De sultan echter bewonderde Franciscus' geestdrift, alhoewel hij zich niet liet bekeren.

In de beeldende kunst wordt deze ontmoeting van Franciscus en de sultan een enkele keer verbeeld.
Meestal zien we dan dat Franciscus een vuurproef aflegt.
Zo ook bij Fra Angelico.
Wie vuur kon laten ontstaan, had God achter zich.
Volgens een legende gingen de imams van de sultan deze wedstrijd niet aan, maar Franciscus liet desondanks een groot vuur oplaaien waarmee hij de christelijke waarheid wilde benadrukken.

Fra Angelico schildert hoe drie imams afwijzende gebaren maken, een vierde imam (links) lijkt het toneel zelfs te willen verlaten.
De sultan beziet het vuur vanaf zijn troon met gemengde gevoelens.
Ook Franciscus gebaart.
Hij steekt zijn wijsvinger omhoog, hetgeen polyinterpretabel is.
Illuminatus houdt zich gedeisd op de achtergrond.
Fra Angelico (circa 1395-1455)
Vuurproef van Franciscus voor de sultan (1429)
Goud en tempera op paneel
van predella Compagnia di San Francesco Florence, 27,7 x 31,4 cm
Altenburg - Lindenau-Museum
2016 Paul Verheijen / Nijmegen