PABLO GARGALLO
Roepende in de woestijn
Jesaja en Johannes de DoperLuister, iemand roept:'Bereid JHWH een weg in de woestijn, in het dorre land, een rechte baan voor onze God. Elk dal moet worden opgehoogd, en elke berg en heuvel moet worden afgegraven; oneffen plekken moeten vlak gemaakt worden en ruige gronden worden een vlakte. De heerlijkheid van JHWH zal zich openbaren, en alle mensen zullen haar zien, want de mond van JHWH heeft gesproken. (Jesaja 40,3-5) In het Tweede Testament geven de evangelisten Matteüs, Marcus en Lucas aan dat de persoon van Johannes de Doper in het Eerste Testament door Jesaja was beschreven of 'voorspeld'. Zij veroorloven zich de vrijheid door JHWH te betrekken op Jezus Christus, voor hen immers de incarnatie van God. (Matteüs 3,1-3; Marcus 1,1-3 en Lucas 3,1-6) De waarschuwingen die Johannes de Doper vervolgens uitspreekt worden door zijn gehoor in de wind geslagen en zo werd hij 'een roepende in de woestijn'. Fraai is dit gezegde te zien in dit werk van Gargallo. |
Complexe structuurDe Grote Profeet of Sint Johannes de Doper is een van de laatste werken van Pablo Gargallo.Het is een meer dan manshoge figuur die opvalt door zijn eenvoud en tegelijkertijd door zijn complexe structuur. De beeldhouwer doet een poging om leegte te vormen, dit in tegenstelling tot de traditionele norm van de beeldhouwkunst, die juist volume wil vormgeven. De platen die deel uitmaken van de profeet vormen geen blok, maar buigen en draaien door elkaar. Het licht schuift op het oppervlak van het blok, wordt naar binnen geleid, creëert heldere en donkere gebieden, verscherpt de uitdrukking of elimineert het, afhankelijk van je gezichtspunt. Het resultaat is een profeet die schreeuwt, een machtige, dreigende figuur met een opgeheven hand in de houding van een redenaar. Hij houdt een stok vast, een attribuut van rondtrekkende predikers, van joodse profeten. Gargallo speelt met stukken en holtes. De lijnen en vlakken leiden ons naar het hoofd en van daar naar de mond, het expressieve centrum van de figuur, vanauit alle gezichtspunten: de mond van JHWH als het ware. Deze enorme holte van de open mond, die lijkt te gillen, springt eruit, zoals overeenkomt met de stem van Jesaja die aankondigt wat zal komen. Bovendien wordt de uitdrukking van de figuur benadrukt door de hand die naar boven wijst en de kijkers voorschotelt van wat komen gaat. Dit harmonieuze spel van convexe volumes en gelijkmatig gebogen holtes herinneren aan de kubisten, maar ook aan het expressionisten in hardheid en agressie. |
|
Pablo Gargallo (1881-1934)
El Gran Profeta o San Juan Bautista (1933) Brons, 236 x 75 x 45 cm (zeven genummerde exemplaren) 1. Parijs - Centre Georges Pompidou 2. Bilbao - Museo de Bellas Artes 3. Antwerpen - Middelheimpark Museum 4. Baltimore - Kunstmuseum 5. Washington - Hirhhorn Museum 6. Lissabon - Calouste Gulbenkian Museum 7. Madrid - Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia (afbeelding) |