GIOTTO
Franciscus
'Molto belle'
In zijn Vite schrijft Giorgio Vasari dat Giotto, toen hij de fresco's in de San Francesco in Assisi voltooid had, Franciscus op een tavola schilderde op de huiveringwekkende rots van de Vernia.
Dit deed hij volgens Vasari buitengewoon zorgvuldig, want behalve een bepaald landschap vol bomen en rotsen, wat iets nieuws was in die tijd, ziet men in de houding van Franciscus dat hij, terwijl hij geknield en met grote bereidwilligheid de stigmata ontvangt, deze inderdaad vurig verlangt. En ook ziet men zijn eindeloze liefde tot Jezus Christus, die, in de lucht, omringd door serafijnen, hem deze stigmata verleent met zo duidelijke blijken van toegenegenheid dat men ze onmogelijk beter zou kunnen voorstellen. Op de predella van ditzelfde altaarstuk bevinden zich nog drie andere taferelen uit zijn leven: molto belle, waardeert Vasari die. Deze tavola bevond zich in de tijd van Vasari in de San Francesco te Pisa, aan een pilaar naast het hoogaltaar. Vanwege dit hoog gewaardeerde werk kreeg Giotto de opdracht de muren van de begraafplaats Camposanto aldaar te decoreren. |
PredellaDe drie scènes op de predella die Vasari 'heel mooi' vindt, stellen van links naar rechts voor:
De droom van Innocentius III (paus van 1198-1216) 
Goedkeuring van de regel van de franciscanen door Innocentius III 
Franciscus preekt tot de vogels De scènes uit het leven van Franciscus zijn vergelijkbaar met de fresco's die hetzelfde onderwerp afbeelden in de basiliek van San Francesco in Assisi die ook aan Giotto worden toegeschreven. De aanwezigheid van de handtekening van de schilder, OPUS IOCTI FLORENTINI, op het oorspronkelijke frame laat geen twijfel bestaan over de authenticiteit van het retable en bevestigt bovendien Giotto's komst in de vroege jaren 1290 op de bouwplaats van de basiliek in Pisa. Voor het centrale deel van het altaarstuk koos Giotto ervoor geen lange heiligenfiguur af te beelden, zoals men over het algemeen ziet op 13e-eeuwse retables, maar voor een van de belangrijkste momenten in het leven van Franciscus: het ontvangen van de stigmata van Christus, die hij ziet in de vorm van een seraf tijdens het bidden op de berg La Verna. |
De vernieuwing van de Florentijnse schilderkunstHet altaarstuk bevindt zich nu in het Louvre in Parijs.De website van dit museum schrijft over dit werk onder andere: Hier is Giotto's innovatieve karakter duidelijk: het werk is een ongekende uitdrukking van artistieke vrijheid. Het hoofdregister, een historische scène in een landschap, is een les in de evolutie van de picturale taal, met name in de representatie van de ruimte. De belangrijkste scène is bijzonder uitgebreid, omdat Giotto streeft een interieur af te beelden. De kleine kapellen voor driekwart afgebeeld tonen een ontluikend bewustzijn van perspectief. De kunstenaar toont op poëtische wijze de verschillende vogelsoorten die naar de heilige komen luisteren, terwijl hij zijn zorg toont om dichter bij de werkelijkheid te komen. Het beeld van Christus, dat nog steeds veel formale gelijkenissen vertoont met de heilige figuren van de Byzantijnse kunst, contrasteert met dat van St. Franciscus: de intense uitdrukking, de emotie in zijn blik, maar ook de gelaatstrekken gemodelleerd naar effecten van licht, geven hem een echt gevoel van menselijkheid. Een nieuwe wereld, stevig opgebouwd, komt uit Giotto's penseel. Het is bevolkt met figuren doordrenkt met een nieuwe fysieke en expressieve werkelijkheid. |
|
Giotto di Bondone ((1266/1267/1276(?) - 1337)
Franciscus ontvangt de stigmata (1295-1300) Tempera op hout, 313 x 163 cm Parijs - Louvre |