Paul Verheijen

GERARD VAN HONTHORST

Susanna en de oudsten

Badend in licht

Dit werk van Gerard van Honthorst stelt Susanna en de oudsten voor waarin de mooie hoofdpersoon betrapt wordt tijdens het baden in een fontein om af te koelen van de intense hitte.
Halfnaakt, staand in het bad, wordt Susanna lastiggevallen door twee mannen met een tulband, van wie er één het witte laken probeert af te scheuren waarin ze is gewikkeld.
Op de achtergrond zie je een ander deel van de fontein waaruit het water stroomt, versierd met een putto, en het gebladerte van de bomen.

Het thema was wijdverbreid in de zestiende-zeventiende-eeuwse schilderkunst, ook meerdere keren behandeld door vele kunstenaars van verschillende scholen, ongetwijfeld vanwege de mogelijkheid om de sensualiteit van het vrouwelijke personage te laten zien binnen de context van een bijbelse voorstelling.

De caravaggist Van Honthorst werd in Italië Gherardo delle Notti genoemd.
De dag-nacht, licht-donkerwerking is goed te zien in de belichting van het lichaam van Susanna dat contrasteert met het donker van de twee oudsten.

Een tekening van hetzelfde onderwerp van Van Honthorst wordt gedateerd vele jaren vóór het ontstaan ​​van het schilderij.
De tekening heeft veel compositorische overeenkomsten met de geschilderde versie, maar ook enkele opvallende variaties, waaronder de houding van Susanna, zittend op de rand van het bad en niet staand, en het uiterlijk en de kleding van de twee mannen.
Gerard van Honthorst (1592-1656)
Susanna en de oudsten
Bruine inkt en witte gouache op blauw papier; kaderlijnen in bruine inkt later aangebracht, 21 x29 cm (1625-30)
New York - MET
Olieverf op doek, 157 x 213 cm (1655)
Rome - Galleria Borghese
2016 Paul Verheijen / Nijmegen