Paul Verheijen
Hoofdmenu Zoeken Aanvullingen E-mail Actueel Site info Bijbel Exposities Films Heiligen Steden Kunstenaars Boeken Exegese


Hoofdmenu Aanvullingen E-mail Site info Actueel

BAVO

Edelman

Bavo van Gent (eigenlijk Allowin), zoon van een Haspengouwse adellijke familie, werd circa 600 geboren. Zijn stamboom is uiterst onoverzichtelijk en onbetrouwbaar. Er bestaat een Vita Bavonis uit de eerste helft van de 9e eeuw te Gent geschreven en daarvan zijn drie 10e-eeuwse versies, met twee in versvorm, overgeleverd.
Bavo trouwde met een dochter van een graaf, die hem een dochter Agletrudis of Adeltrudis schonk. In andere bronnen is dit (ook) de naam van zijn vrouw. Hoe dan ook is deze Adeltrudis heiligverklaard (feestdag 19 maart).
Volgens andere legenden zou Bavo een zoon zijn geweest van Pepijn van Landen en dus een broer van de heilige Gertrudis van Nijvel en de heilige Begga van Andenne (feestdag 17 december).
Als jongeman leefde hij een bevoorrecht en losbandig leven dat hij ook na zijn huwelijk niet liet varen. Na de plotselinge dood van zijn vrouw was Bavo zo van streek dat hij zijn bezittingen weggaf en benedictijner monnik werd in de abdij Ganda (later Sint-Baafsabdij) te Gent.
Enkele legendarische momenten in zijn leven waren:
  • Zeulde als boetedoening elke dag op weg naar de kerk een zware steen mee.
  • Wekte een onder een zwaar beladen wagen verpletterde man tot leven.
  • Werd door de duivel bekoord.
  • Liet zich inmetselen in een cella.
  • Variant: Leefde in het woud in een holle boom leven, zich voedend met wilde kruiden.
  • Verscheen na zijn dood rond het jaar 650 aan abdis Gertrudis van Nijvel, die hij vroeg zijn lichaam te begraven.
  • Bij zijn graf vonden vele wonderen plaats.

Patroon en iconografie

Bavo is de patroon van de bisdommen Gent en Haarlem (waar in de naar hem genoemde kathedraal ook relieken van hem bewaard worden).
Zijn feest is op 1 oktober. De misviering op die dag, de 'Bamis' (Bavo-mis) luidt ook het regenachtig gedeelte van de herfst in, waarin de bietenoogst wordt binnengehaald en de wegen modderig zijn.
In het bisdom Haarlem is zijn feest op 10 mei. Zijn translatie wordt herdacht op 9 augustus.
Ook zijn zuster Odilia van Orp (feestdag 30 juni, ook 25 mei) en zijn dochter Adeltrudis van Wintershoven (feestdag 19 maart) zijn heiligverklaard.

In de kunstgeschiedenis van de Nederlanden nam Bavo een belangrijke plaats in.
Zijn attributen zijn een valk (adellijke afkomst), zwaard, scepter of een beurs (herinneringen aan de eerste periode van zijn leven), een holle boom, een wagen of een steen.
Hij gaat gekleed als ridder in een harnas of in een deftig gewaad, naar de smaak van de tijd.
2016 Paul Verheijen / Nijmegen