Paul Verheijen

JAN VAN NOORDT

Susanna en de ouderlingen

Functioneel naakt

Vanaf de late middeleeuwen en de renaissance wordt de badende Susanna vooral naakt en op haar mooist weergegeven. Het bood kunstenaars een prachtig excuus om vrouwelijk naakt weer te geven. Maar dat gebeurde wel een moraal. Het slechte gedrag van de ouderlingen wordt getoond en het recht zegeviert, omdat zij worden gestenigd.
Jan van Noordt maakte minstens drie werken met Susanna.
Op de hier afgebeelde versie bedekt Susanna snel haar borsten. Wanneer ze een bad neemt in haar tuin proberen twee oude mannen haar aan te randen. Susanna laat dit ondanks hun bedreigingen niet gebeuren en is daarmee een voorbeeldige vrouw. Jan van Noordt baseerde 'zijn' Susanna op de weelderige, volle vrouwen van de Antwerpse schilder Rubens. Typisch Hollandse invloeden zijn de losse schildertoets, de goudbruine tinten en de realistische weergave van onder meer de reflecties in het water.
Zoals gebruikelijk in de 17e-eeuw, bracht Van Noordt een donkere grondering aan op het doek: eerst een grijze en vervolgens een rode. Het kleurenpalet is helder en kleurrijk. De voorstelling is vlot en grotendeels nat-in-nat geschilderd. Het naakte lichaam van Susanna is aangebracht met zachte kleuren en vloeiende overgangen. De stofuitdrukking van de rode draperie is realistisch weergegeven. De wolken zijn overwegend zalmroze en dragen bij aan het idee van een warme zomerdag. Een deel van Susanna's lichaam zien we terug in de ovale spiegel met kwabornamenten en twee putti.
Jan van Noordt (1623/4-1676/86)
Susanna en de ouderingen (±1660)
Olieverf op doek, 116 x 94 cm
Utrecht - Museum Catharijneconvent
2016 Paul Verheijen / Nijmegen