Paul Verheijen

RAFAËL

Madonna met Kind en boek
(Pasadena Norton Simon Madonna)

Het negende uur

Deze pas laat aan Rafaël toegeschreven Madonna met Kind toont op de achtergrond een lieflijk landschap. We zien een kasteelcomplex omgeven door water dat lijkt te verwijzen naar gravures van bijvoorbeeld Albrecht Dürer.
Hun tedere interactie wordt benadrukt door hun aanrakende handen en liefdevolle blikken, maar het werk concentreert zich ook op een openbaring van het toekomstige lijden van Christus, dat hier niet symbolisch wordt weergegeven, zoals op andere afbeeldingen van de Madonna, door vogels of bloemen, maar door een boek. We kunnen enkele gotische hoofdletters ontdekken, die mogelijk wijzen op een breviarium, een getijdenboek, met name voor de none, het negende uur van de dag, 15.00 uur in de middag, het stervensuur van Christus. Begint in het landschap de wolkenloze lucht donkerder te worden en verschijnen er schaduwen op de heuvel, om dat negende uur en hun kennis van het lot van het Kind te benadrukken?

De grootte van dit paneel suggereert dat het in een privéwoning werd tentoongesteld om de vrome te helpen het leven van de Madonna en het Kind te visualiseren en zich hun vreugde en verdriet voor te stellen. Hoewel Rafaëls schilderijen bedoeld waren om aan te zetten tot meditatie en gebed, getuigt zijn subtiele psychologische weergave van deze moeder-kindrelatie van Rafaëls humanistische en moderne visie.
Raffaello Sanzio (1483-1520)
Madonna di Pasadena (1503-04)
Olieverf op paneel, 53 x 40 cm
Pasadena - Norton Simon Museum
2016 Paul Verheijen / Nijmegen