Paul Verheijen

RAFAËL

Madonna Solly

Edward Solly

Edward Solly (1776-1844) was een Engelse koopman die in Berlijn woonde en een collectie Italiaanse Trecento- en Quattrocento-schilderijen en vroege Nederlandse schilderkunst verzamelde, in een tijd dat die scholen nog grotendeels ondergewaardeerd waren. In 1821 verkocht hij zijn collectie van ongeveer 3000 werken aan de Pruisische koning; 677 daarvan vormden een kern van de Gemäldegalerie in Berlijn.
De hier afgebeelde Madonna met Kind van Rafaël behoorde tot die collectie en heeft om die reden zijn naam in de titel meegekregen.

Boek en vogeltje

Van de vele Madonna's met Kind die Rafaël schilderde, is dit waarschijnlijk de eerste waarbij Maria een boek(je) in haar hand houdt. Staat dit symbool voor iets?
Symboliseert het boek de Heilige Schrift die de tragische bestemming van Christus aankondigt of is het een gebedenboek dat Maria maakt tot een vrome vrouw? Gezien de dikte van het boekje lijkt de laatste interpretatie meer voor de hand te liggen.

Het Kind heeft een distelvink op zijn linkerknietje dat hij vasthoudt aan een rode draad. Meer informatie over de symboliek van dit vogeltje bij De Geboorte door Piero della Francesca.

Interessant voor de interpretatie van boek en puttertje is de interactie tussen Moeder en Kind. De Madonna kijkt naar het boek. Ook het Kind kijkt ernaar, waardoor zijn aandacht is afgeleid van het puttertje.
Deze interpretatie zegt dan dat het Christuskind zijn blik afwendt van een direct symbool van zijn passie (indien het boek een gebedenboekje is) of juist een relatie legt tussen boek en puttertje (indien het boek de bijbel is).
Raffaello Sanzio (1483-1520)
La Madonna Solly (Madonna leggente col Bambino) (1501-02)
Olieverf op paneel, 52 x 38 cm
Berlijn - Gemäldegalerie
2016 Paul Verheijen / Nijmegen