Paul Verheijen

JOSÉ DE RIBERA

Agnes

Ideaalbeeld

Heel jong verhuisde Ribera naar Italië om zich daar uiteindelijk in Napels te vestigen in 1616.
Onder de indruk van Caravaggio ontwikkelde hij het realistisch clair-obscur schilderen op heel persoonlijk manier.

Kleurrijk schilderde hij rond 1620 (afbeelding links) het martelaarschap van Agnes op het moment dat de beul met een dolk haar keel door zal gaan snijden.
De toekijkende figuur links is vermoedelijk de stadsprefect Symphronius uit de Agnes-legende.
Twee cherubijntjes houden de martelaarskroon en -palm alvast gereed voor Agnes.
Wegens ziekte voltooide Ribera dit werk niet.
De achtergrondfiguren werden jaren later geschilderd door Francesco Fracanzano (1612-56).

Gecomponeerd voor het effect van licht, schilderde hij in 1641 (afbeelding rechts) Agnes, die volgens de legende naakt werd blootgesteld bij een vervolging van christenen.
Haar naaktheid verhulde zij met haar haren.
Een engel bracht Agnes een doek.

Zelden heeft Ribera zo'n puur meisjesachtig ideaalbeeld van vrouwelijke schoonheid geschilderd.
José de Ribera (1591-1652)
Het Martelaatrschap van de heilige Agnes (±1620)
Olieverf op doek, 245 x 170 cm
Milaan - Collectie Giorgio Baratti

De Heilige Agnes in de Gevangenis (1641)
Olieverf op doek 203 x 152 cm
Dresden - Gemäldegalerie Alte Meister
2016 Paul Verheijen / Nijmegen