RUBENS
Simson gevangen
DelilaFilistijnse soldaten nemen Simson gevangen.Die staat half overeind op Delila's bed en is zijn haardos waar zijn kracht in zat kwijt. Delila is geslaagd in haar opzet en kan haar bed verlaten. Een merkwaardig verschil met het bijbelverhaal is dat zij een schaar in haar rechterhand heeft. Volgens Rubens is zij het op dit schilderij dus zelf geweest die Simsons haren afknipte. |
Ontwerpschets Röntgenfoto's maakten duidelijk dat ze is geschilderd over een schets heen van de Aanbidding van de koningen. Waarom Rubens deze schets onvoltooid liet, is niet bekend. Hij draaide het paneel een halve slag en schilderde er deze scène overheen, waarbij enkele onderliggende vormen zichtbaar bleven. Het lijkt erop dat Rubens de figuur van Delila gebruikte voor het schilderij van de knipbeurt, terwijl de figuur van Simson werd gebruikt voor het schilderij van de gevangenneming. De schets vertoont verschillende stadia van afwerking. Linksonder is de met penseel opgebrachte ondertekening in bruin en zwart zichtbaar. Het gezicht van Delila wordt gevormd door de lichte tint met een paar losse verfstreken. Het gelaat van de vrouw achter haar is opgebouwd met donkerbruine verf. Met minimale middelen laat Rubens ons vergeten dat we slechts naar verf op een paneeltje kijken. We kijken echt naar een geschilderde gebeurtenis. * Term die Rubens zelf soms gebruikte voor tot in detail uitgewerkte voorbereidende schilderijen; andere termen hiervoor zijn cartone en bozza; hedendaagse publicaties gebruiken soms de term modello, die feitelijk alleen gebruikt werd voor een driedimensionaal model dat wij nu maquette noemen. |
|
Peter Paul Rubens (1577-1640)
1. Gevangenneming van Simson (circa 1614-20) Olieverf op doek, 118,3 x 133,3 cm München - Alte Pinakothek 2. Gevangenneming van Simson (circa 1609-10) Olieverf op paneel, 50,4 x 66,4 cm Chicago - Art Institute |