BARTOLOMÄUS ZEITBLOM
Valentinus
VoorzijdeBartolomäus Zeitblom bassert zich in zijn uitbeelding van deze vier scènes ook op andere legendes dan de Legenda Aurea.Op het linkerpaneel zien we een wonderbaarlijke genezing door Valentinus, namelijk die van een epilepticus. De mijter en de staf maken Valentinus hier duidelijk tot bisschop. Hij heeft de epilepticus op een reis ontmoet, want hij houdt in zijn hand een buidelboek *. Het rechterpaneel sluit wel aan bij de Legenda Aurea. Valentinus staat geboeid voor keizer Claudius die het proces tegen hem leidt. Dit is weer een mooi voorbeeld van een imitatio Christi, het leven van een heilige als nabootsing van het leven van Christus. Zoals Christus geboeid voor Pilatus stond, zo verschijnt Valentinus hier voor Claudius. Op de achtergrond staat een godenbeeld op een zuil. Claudius vroeg Valentinus zijn goden te aanbidden. Dit gegeven is een bijna vast onderdeel in de levens van vrijwel alle martelaren uit de eerste eeuwen van het christendom, toen deze godsdienst door de Romeinen nog was verboden. Zo'n aanbidding wordt steevast geweigerd met desastreus gevolg voor de weigeraar die daarmee wel martelaar wordt. Zeitblom heeft keizer Claudius merkwaardig genoeg voorzien van een koningskroon. * Middeleeuws type boek vooral gebruikt door reizigers die ook gebedenboeken bij zich wilden hebben; het heeft een verlengd stuk van het omslag, vaak buidelvormig en van flexibel en sterk beschermend zeemleer, dat onder het boek uitsteekt, omgeslagen kan worden en aan een riem of gordel gehangen. Het werd ook gebruikt om rovers van zich af te slaan. |
AchterzijdeHier zien we Valentinus in de gevangenis spreken tot een drietal personen, onder wie een beul met hakbijl. Hij bekeert hun tot het christendom. Het mocht niet baten, want op het rechterpaneel wordt hij geknuppeld. Mogelijk baseert Zeitblom zich hier op een legende die deze doodknuppeling als zijn martelaarschap beschouwt. |
|
Bartolomäus Zeitblom (±1450-±1519)
Valentins-Tafel (panelen begin 16e eeuw) Die Heilung des Fallsüchtigen, 214 x 121 cm Der heiligen Valentin verweigert den Götzendienst, 214 x 120 cm Bekehrung des Henkers, 218 x 120 cm Martyrium des heiligen Valentin, 218 x 120 cm Augsburg - Staatsgalerie |