GIOVANNI BELLINI

Verrijzenis

Landschap

Het onderwerp van dit schilderij werd bepaald door zijn bestemming, namelijk de grafkapel van Marco Zorzi in de kerk van San Michele in Isola in Venetië.
Het schilderij is een vroeg voorbeeld van het uitbeelden van Christus' opstanding waarbij het landschap een belangrijk picturaal element wordt.
Misschien is Bellini hierin aangemoedigd door Antonello Messina, die rond 1475 in Venetië was.
Doordat hij werkte met olieverf was hij in staat veel meer nuance en transparantie te bereiken en het getransfigureerde lichaam van de Verrezene of de textuur van zijn witte lendendoek te schilderen, waarbij het wit de goddelijke natuur van Christus symboliseert.
De kruisstaf met banier verwijzen naar de overwinning op de dood.
In tegenstelling tot de meeste van zijn tijdgenoten laat Bellini Christus in volle gestalte boven de heuvel zweven.
De gestapelde rotslagen wijzen op de dorre landschappen van het vroege werk geïnspireerd door zijn zwager Andrea Mantegna.
Op Mantegna is ook gebaseerd de houding en de Romeinse outfit van de twee linker soldaten, terwijl de kleding en de gestalte van hun collega geheel rechts ontleend lijkt te zijn aan het dagelijks leven in de kunst van het Noorden.
In dit verband is de naaktheid van de vierde bewaker bewaker opvallend.
De beide uiterst afgebeelde soldaten met een speer (een ervan zou dan Longinus kunnen verbeelden) kijken omhoog naar de verrezen Christus, terwijl de beide binnenste soldaten slapen.
Naast het nastreven van verscheidenheid en het tonen van anatomische kennis, kan Bellini zich bezig hebben gehouden met de weergave van een exotisch-heidens-antiek accent.
Verbazingwekkend realistische details zoals de vijgenboom hebben vaak een diepere betekenis.
Op het 'dak' van het graf zou de aalscholver voor de dood kunnen staan en symboliseren de konijnen mogelijk het leven.

Vanaf de achtergrond naderen de drie Maria's die van plan zijn het lichaam van Christus te verzorgen.
Daarachter strekt zich een landschap uit met een klein stadje waarvan huizen, torens en een brug te zien zijn.
Boven de huizen stijgt een hoge berg met een kasteel op de top.
Dit is een vrije uitbeelding van de stad Monselice in die tijd behorend bij de Venetiaanse Republiek.

Giovanni Bellini (1426/30? - 1516)
Opstanding van Christus (1479)
Olieverf op populierhout, overgezet op doek, 148 x 128 cm
Berlijn - Gemäldegalerie