JHERONYMUS BOSCH (navolger)
Kruisdraging
GroteskWelke stilistische en technische kenmerken maken dat een schilderij als een origineel van Jheronimus Bosch kan worden beschouwd?Is er voldoende grond als het valt binnen de categorie 'grotesk'? Moeten we een onderscheid maken tussen een realistische interpretatie van 'lelijkheid' en overdreven karikaturale gelaatstrekken? Het Bosch Research and Conservation Project oordeelde eind 2015, na een zes jaar lang grondig onderzoek van bijna alle werken van Bosch, dat het definitief geen schilderij van Bosch is, maar waarschijnlijk van een tijdgenoot en navolger. Bepaalde elementen wijken af van de gebruikelijke weergave door Bosch van dit onderwerp. Atypisch zijn bijvoorbeeld:
De kunst van het kopiëren is in deze periode een gerespecteerd onderdeel van de schilderkunst. |
CompositieChristus draagt het kruis te midden van een groep vreemd uitziende figuren, die letterlijk het hele paneel vullen van boven naar beneden en van links naar rechts.De enige normale figuur, naast Christus zelf, is Veronica linksonder, die de zweetdoek toont met de afbeelding van Christus. Linksboven is Simon van Cyrene afgebeeld, die Christus hielp met het dragen van het kruis. Mogelijk zijn ook de twee moordenaars afgebeeld die samen met Christus zullen worden gekruisigd. Rechtsonder zou dat bijvoorbeeld de 'slechte moordenaar' Gestas kunnen zijn en de lijkbleke figuur rechtsboven dan de 'goede moordenaar' Dismas, die toegesproken wordt door een fanatische dominicaan. De schilder past een vast compositorisch schema toe, dat bestaat uit vijf groepen van telkens drie elkaar overlappende gezichten. Dit schema is uitgevonden door Giotto en Masaccio en werd later door onder meer Rafaël toegepast. Een suggestie van diepte wordt gesuggereerd door de gezichten in de achtergrond donkerder weer te geven. |
|
Jheronimus Bosch (navolger)
Kruisdraging (1515-20) Olieverf op paneel, 77 x 84 cm Gent - Museum voor Schone Kunsten |