Paul Verheijen

LOUIS DUPRÉ

Medardus van Noyon

Heerlijke wonderen

Op 8 juni herdenkt het Roomse Martelaarsboek Medardus:
Te Soissons in Frankrijk de geboorte van de heilige Medardus, bisschop van Noyon. Zijn roemvol leven en sterven blijkt uit zijn heerlijke wonderen.
Wat waren dan die 'heerlijke wonderen'?
  • Als kind gaf hij een paard van zijn vader weg als aalmoes. God zorgde ervoor dat zijn vader het paard niet miste.
  • Toen hij eens moest schuilen tegen de regen beschutte een adelaar hem met zijn vleugels.
  • Een honingdief werd door tussenkomst van Medardus door de bijen gekweld.
  • Hij laat op een steen een voetafdruk achter en beslecht daarmee een grensgeschil.
  • Bij zijn begrafenis verschenen twee duiven aan de hemel terwijl een derde uit zijn kist vloog.

Rozenkoningin

Medardus leefde in de eerste helft van de 6e eeuw, geboorte- en sterfjaar staan niet vast. Vermoedelijk is hij geboren in het Noordfranse dorp Salency (bij Valenciennes). Hij koos voor het priesterschap en Remigius benoemde hem tot bisschop, eerst van Kamerijk en later van Noyon en Doornik.
Hij stond Radegundis toe een verborgen leven te leiden in een klooster. Hij legde haar persoonlijk de nonnensluier op. Dat was destijds een ritueel, dat alleen aan de bisschop was voorbehouden en waarmee een vrouw de status van kloosterlinge aannam.

Door zijn wonderen werd hij al tijdens zijn als heilige vereerd, maar ook in ander opzicht speelde hij een rol in de volksdevotie. Elk jaar moest het meest zedige, het meest kuise meisje worden gekozen. Zij kreeg een prijs die bestond uit een som gelds, op haar hoofd een kroon van witte rozen en de titel Rosière. Zijn eigen zuster ontving in 532 als eerste die prijs. Zijn initiatief legde de grondslag voor het kiezen van rozenkoninginnen op het rozenfeest.
Hoewel deze traditie in veel plaatsen is verdwenen, blijft zij in Medardus' geboorteplaats Salency een levend cultureel erfgoed dat de gemeenschap jaarlijks samenbrengt. Daar wordt op 8 juni nog steeds de Fête de la Rosière gevierd. Tijdens deze ceremonie wordt het meest deugdzame jonge meisje van het dorp, gekleed in een witte jurk, begeleid naar de mis en vervolgens gekroond met een krans van twaalf rozen, versierd met een blauw lint en een zilveren ring. Na de ceremonie ontvangt zij een boeket rozen van de burgemeester en neemt deel aan festiviteiten zoals een kermis met attracties en vuurwerk.

Vanwege het wonder van de adelaar werd Medardus dus ook regenheilige, patroon voor alle parapluverkopers en onderwerp van enkele weerspreuken.
  • Wat Sint-Medardus geeft, droog of nat, zes weken duurt het dit of dat
  • Als het op Sint-Medardus regent, regent het 40 dagen later nog, behalve als Sint-Barnabas * hem de neus gaat dichtknijpen
  • Medardus met zijn regen hou je in zes weken niet tegen
  • Wat Sint Medaar geeft voor weer, brengt hij ook in de oogstijd weer
  • Sint Medardus van omhoge, laat beneden hier het weer droge (als schietgebed)
Het is niet duidelijk of op het hier afgebeelde schilderij van Louis Dupré de rozenkroning betreft van de zuster van Medardus of een willekeurig andere rozenkoningin.
* Feestdag 11 juni
Louis Dupré (1789-1837)
Saint Médard couronnant une jeune fille vertueuse (1837)
Parijs - Église Saint-Médard
2016 Paul Verheijen / Nijmegen