KruisdagenHet Roomse Martelaarsboek herdenkt Mamertus op 11 mei. Hij is een van de ijsheiligen.Te Vienne in Frankrijk de heilige bisschop Mamertus. Om een dreigend onheil af te weren, liet hij op de drie dagen vóór 's Heren Hemelvaart in die stad plechtig de litanie bidden. Later heeft de gehele kerk dit gebruik overgenomen en aldus goedgekeurd.Mamertus was bisschop van Vienne in de 5e eeuw, een stad die niets bespaard bleef: aardbevingen, branden, epidemieën, wolvenplagen en invallen van de Hunnen en Goten. Tussen al dat geweld en geroof bedacht hij als pleister op de wonde de drie rogationes, smeekbeden. Deze werden in de Lage Landen naar het kruis genoemd omdat dit tijdens de bid- en boeteprocessies voorop werd gedragen. Op de nu zogenoemde kruisdagen wordt gebeden voor de vruchtbaarheid van het land, een gebruik dat zich vier eeuwen later over heel Europa verspreidde. In het hoofdstuk van de Legenda Aurea dat gaat over de Grote en de Kleinde Litanie, betitelt Jacobus de Voragine dit gebruik als Kleine Litanie, Smekingen en Processie. (Legenda Aurea 66,20-21) Bij de behandeling van de heilige Julianus weet hij verder over Mamertus nog te vertellen dat Mamertinus het hoofd vond in de handen van de heilige Ferreolus dat zo ongeschonden en gaaf was alsof het diezelfde dag was begraven. (Legenda Aurea 30,20) Mamertus is patroon van bakers (in zijn naam zit 'mama' = borst) en wordt aangeroepen bij ziektes van de ingewanden en afgebeeld met brandend licht en / of opgerolde streng darmen. Afbeelding: pagina 269 uit Little Pictorial Lives of the Saints, Benzinger Brothers 1878 |
2016 Paul Verheijen / Nijmegen |