MICHELANGELO
Doni Tondo
Laocoön
Deze tondo van Michelangelo wordt beschouwd als een belangrijk maar ook raadselachtig werk.
Het is het enige schilderwerk van hem dat in Florence is bewaard en het enige dat is geschilderd op een verplaatsbare drager. Hij voerede het uit in opdracht van de Florentinnse koopman Agnolo Doni en zijn vrouw Maddalena Strozzi, mogelijk ter gelegenheid van de geboorte van hun dochter Maria op 8 september 1507. Het is zeker niet geschilderd vóór januari 1506 toen de Laocoön-groep (zie afbeelding) werd ontdekt in Rome, omdat de poses van de naakte jongelingen achter Jozef hierop geïnspireerd lijken te zijn. Het is overigens ook geen toeval dat de houdingen van naakten zijn afgeleid van klassieke beelden die in die tijd bekend waren. Michelangelo was onder de kunstenaars van zijn generatie zeer sterk beïnvloed door klassieke beelden die hij intens bestudeerde. Deze ongebruikelijke Heilige Familie is een prelude op het maniërisme en toont drie sculptuurachtige figuren op de voorgrond in een vreemde en 'slangachtige' compositie. De figuur van Maria pakt Jezus over, of geeft hem in handen, van Jozef. Haar figuur wordt compositioneel in balans gehouden door de vijf jonge naakten achter een smalle muur die leunen of zitten op een balustrade, waarachter een eenvoudig landschap verdwint in de horizon. De betekenis van dit werk is onduidelijk. Mogelijk verwijst het naar de geboorte en doop van Christus, vanwege de buste van het kind Johannes de Doper die we rechts zien. In de omlijsting - een beeldhouwwerk op zich - zien we bovenin een Christuskop met daaronder twee mannenhoofden en daar weer onder twee vrouwenhoofden van niet te identificeren personen. Zijn het profeten die de komst van de Messias voorspelden? Engelen, familieleden van Doni? |
|
Michelangelo Buonarroti (1475-1564)
Doni Tondo / Heilige Familie met kind Johannes de Doper (1506-08) Tempera op hout, 120 cm diameter Florence - Uffizi |