RAFAËL
Heilige familie met palmboom
Aardbeien en palmboomDe Maagd Maria zit op de rand van een klassiek-antieke sarcofaag, waarachter we de puntige latten van een hekje zien. Het Christuskind dat op haar rechterdij zit wendt zich tot zijn pleegvader Jozef, die hem aardbeien aanreikt. Een palmboom - geschilderd precies tussen Maria en het Kind Jezus - verdeelt het middengebied. De achtergrond is een weids landschap met bomen en struiken, een gebied met water, heuvels en bergketens. Opvallend aan het schilderij is de uitbundige kleurstelling, gebaseerd op het contrast tussen de primaire kleuren geel, rood en blauw.De planten op de voorgrond, waaronder paarse viooltjes, kunnen mogelijk symbolisch bedoeld zijn. Zijn de aardbeien symbolen van Jozefs volmaakte integriteit en daarmee van zijn vrome verering of zinspelen ze op het toekomstige lijden van Jezus? De palmboom in het midden verwijst - gecombineerd met het tuinhek - mogelijk naar de hortus conclusus van Maria. Maar andere verwijzingen zijn niet uit te sluiten: naar het leven in het algemeen, of het paradijs, of de vlucht naar Egypte (palmbomen geven de Heilige Familie schaduw) of de Goede Week die begint met de intocht in Jeruzalen met palmtakken en eindigt met de verrijzenis uit het graf (sarcofaag). Sommige Rafaël-kenners wijzen op de combinatie van de palm met het zwart en goud van Jozefs kleding dat zou verwijzen naar het wapen van Francesco Maria della Rovere (1490-1538), hertog van Urbino. |
|
Raffaello Sanzio (1483-1520)
Sacra Famiglia con palma (1507-08) Tondo olieverf op paneel overgebracht op doek, 102 cm diameter Edinburgh - Scottish National Gallery |