Paul Verheijen
Hoofdmenu Zoeken Aanvullingen E-mail Actueel Site info Bijbel Exposities Films Heiligen Steden Kunstenaars Boeken Exegese


Hoofdmenu Aanvullingen E-mail Site info Actueel

REMBRANDT

Onthoofding Johannes de Doper

Spiegelbeeld

Rembrandt heeft meerdere werken gemaakt rondom het thema van Johannes de Doper, zie bijvoorbeeld de Predking van Johannes de Doper uit 1634-35. Zijn fascinatie voor bijbelse thema's en zijn vermogen om menselijke emoties vast te leggen, komen duidelijk naar voren in deze werken.

Voor zogenaamde diepdruk gebruikte Rembrandt twee technieken:
  • Kopergravure
    Hierbij wordt het beeld mechanisch in een koperen plaat gegraveerd met een burijn of guts.
  • Ets
    Hierbij wordt het beeld chemisch in de koperen plaat gebeten met zuur.
Bij beide technieken ligt de inkt in de groeven van de plaat ligt, en de afdruk wordt gemaakt op vochtig papier onder een pers. Echte kenners kunnen aan de afdruk zien of het om een ets of gravure gaat, omdat elk van beide technieken zijn eigen visuele en technische sporen nalaat. De algemene benaming voor een afdruk — ongeacht hoe gemaakt - is prent.
Rembrandt gebruikte gebruikte echter vaker een combinatie van deze beide technieken om expressieve lijnen en rijke texturen te creëren. Dit maakt duidelijk dat de grenzen tussen Rembrandts verschillende media niet altijd scherp kan worden getrokken.

Hier afgebeeld is de koperplaat waarop Rembrandt zijn prent De onthoofding van Johannes de Doper uit 1640 afdrukte. Koperplaat en prent zijn uiteraard in spiegelbeeld zoals goed is te zien in de signatuur van Rembrandt.
Sommige andere versies van deze prent zijn nog met penseel en grijze inkt geretoucheerd, wat de dramatische werking versterkt. Rembrandt stond bekend om zijn innovatieve gebruik van grafische technieken en combineerde ze vaak om diepte en sfeer in zijn prenten te brengen.
Rembrandt Harmanszoon van Rijn (1606-1669)
Onthoofding Johannes de Doper (1640)
Koperplaat (links) en prent (rechts), 13 x 11 cm
Kremer Collectie (Alkmaar - Stedelijk Museum)
2016 Paul Verheijen / Nijmegen