Paul Verheijen

ELISABETTA SIRANI

Doop van Christus

Snelschilderes

Elisebetta Sirani was dochter van Giovanni Andrea, die bij Guido Reni in de leer was geweest.
Na een korte opleiding door haar vader nam ze op 16 jarige leeftijd zijn atelier in Bologna over, omdat hij door jicht niet meer kon schilderen.
Sirani schilderde vooral barokke portretten en religieuze voorstellingen.
Aanvankelijk werkte ze in traditie van Reni, maar al snel ontwikkelde ze een eigen stijl met sterke licht-donker contrasten.
Haar productie was zo hoog - 190 doeken in tien jaar - dat mensen nauwelijks geloofden dat ze al haar doeken zelf maakte.
Ze nodigde mensen uit te komen kijken hoe ze in slechts één sessie een schilderij voltooide.
Van deze meekijksessies maakte ze een verdienmodel.
Kunstliefhebbers kwamen uit heel Europa om haar te zien schilderen.
Haar schetsen en tekeningen werden hierdoor geliefde verzamelobjecten.
Hierin is haar soepele en trefzekere tekenstijl het best te zien.
Van enkele belangrijke werken zijn de schetsen bewaard gebleven, waaronder die voor het grote hier afgebeelde altaarstuk met de doop van Christus.

Feministische herwaardering

Onder invloed van de feministische herwaardering van vrouwelijke kunstenaars, wordt Sirani tegenwoordig vaak geportretteerd als een vrijgevochten vrouw.
Net als bij Artemisia Gentileschi krijgen haar schilderijen van sterke bijbelse vrouwen als Judith alle aandacht.
Het waren vooral haar portretten en haar schilderijen van Madonna met Kind die veel succes hadden bij opdrachtgevers.
Haar kwaliteit en gevoel voor marketing maakte haar waarschijnlikjk succesvol.
De lokale omstandigheden in Bologna waren bovendien gunstig voor vrouwelijke kunstenaars.
Ze hadden toegang tot opleiding en konden zelf een atelier houden.
Haar succes maakt het mogelijk zelf ook een kunstacademie te openen.
Sirani gaf hier les aan jonge vrouwelijke schilders, die op andere plekken vaak werden buitengesloten.
Haar academie was de eerste schilderschool voor vrouwen in Europa.
Evenals haar eigen werken moeten ook de werken van haar leerlingen - o.a. Veronica Franchi, Caterina Mongardi, Lucrezia Forni, Teresa Muratori en Maria Oriana Galli - nog doordringen tot het grote kunstzinnende publiek.
Elisabetta Sirani (1638-1665)
Battesimo di Cristo (1658)

Olieverf op paneel, 380 x 490 cm
Bologna - Chiesa di San Girolamo della Certosa

Studietekening inkt, bruine was en zwart krijt op papier, 26 x 37 cm
Wenen - Albertina Graphische Sammlung
2016 Paul Verheijen / Nijmegen