Beoogd drieluik
Stanley Spencer verbleef tussen 1919 en 1921 bij Sir Henry (later Lord Justice) en Lady Slesser in hun huis in Cornerways, Bourne End, nabij Cookham. Slesser was zijn belangrijke vroege beschermheer. Zijn huis bevatte een privé-oratorium. Vanwege deze kapelsetting had Spencer een drieluik op het oog, maar de drie werken werden uiteindelijk nooit als triptiek daar geplaatst. De afbeelding hier is dus een reconstructie.
Het middenpaneel stelt de tempelreiniging voor. Het rechterluik ook, maar dan alleen toegespitst op Christus die een tafel omverwerpt.
Op het linkerluik is Veronica afgebeeld. Haar iconografie is door de eeuwen heen opvallend gelijk gebleven. Ze wordt voorgesteld als een matrone in een lang gewaad met om haar taille een koord. De sluier of hoofdkap verschilt per land en periode. Met beide handen houdt ze de zweetdoek omhoog waarop Christus' gelaat te zien is. Zo toont zij het aan de toeschouwer. In scenische voorstellingen verschijnt zij voornamelijk in samenhang met de kruisdraging.
Stanley Spencer breekt duidelijk met deze traditie. Christus' gelaat is bij hem juist niet te zien. De titel Saint Veronica unmasking Christ stemt tot nadenken, temeer omdat dit werk als pendant bedoeld was van de scène waar Christus de kooplieden de tempel uitdrijft. Ziet Spencer juist hierin Christus' ware gedaante? Het lijkt dat Veronica hem nu ontmaskert. De symmetrie van de omhoog geheven handen is opvallend.
Op de voorgrond zien we de balk van het kruis. Is de figuur met de gevouwen handen boven het hoofd een van de andere wenende vrouwen? Het felle rood van Veronica constrasteert met het vlekkeloze wit van Christus. Ook de armgebaren van beide hoofdpersonen springen in het oog.
|
|
Stanley Spencer (1891-1959)
Christ evicting the moneychangers (1921)
Olieverf op doek, 65 x 153 cm middenpaneel
Perth - Art Gallery of Western Australia
Saint Veronica unmasking Christ (1921)
Olieverf op doek, 99 x 84 cm linkerluik
Cookham - Stanley Spencer Gallery
Christ overturning the money changers’ table (1921)
Olieverf op doek, 100 x 88 cm rechterluik
Cookham - Stanley Spencer Gallery
|
