Paul Verheijen

DIEGO VELÁZQUEZ

Jezus bij Marta en Maria

Doorkijk

Diego Velázquez schilderde ‘Christus in het huis van Marta en Maria’ met een motief dat later terug zou keren: ‘de doorkijk’, die ook ervaren kan worden als een schilderij in een schilderij of een weerspiegeling in een spiegel.

Een dienstmeisje stampt knoflook in een vijzel, en andere ingrediënten liggen verspreid op tafel: vis, eieren, een verschrompelde rode peper en een aardewerken kannetje, waarschijnlijk gevuld met olijfolie. Een oudere vrouw wijst naar haar, alsof ze haar instructies geeft of haar terechtwijst omdat ze te hard werkt, of misschien vestigt ze onze aandacht op de figuren in de doorkijk.

Welk verband is er tussen de bodegon, het stilleven, op de voorgrond met het verhaal van Marta en Maria in de doorkijk op de achtergrond? Stellen de twee vrouwen op de voorgrond, gekleed in eigentijdse kledij, een moderne Marta en Maria voor?

‘De doorkijk’ was populair in de Nederlandse schilderkunst, waar het door Pieter Aertsen in soortgelijke religieuze scènes geïntroduceerd was. Waarschijnlijk kende Velázquez prenten naar zijn werk.
Diego Velázquez (1599-1660)
Cristo en casa de Marta y Maria (1618)
Olieverf op doek, 60 x 104 cm
Londen - National Gallery
2016 Paul Verheijen / Nijmegen