Paul Verheijen

PAUL GAUGUIN

Getsemane

Zelfportret

Paul Gauguin was geraakt door de eenzaamheid van Jezus in de tuin van Getsemane. Hij herkende zich daarin. In Jezus zag hij een man die vocht voor zijn idealen en hierbij de hele wereld moest overtuigen. Voor Gauguin was dit een mooi metafoor voor zijn eigen positie in de kunstwereld. De stijl van Gauguin was niet geliefd en zijn meest recente tentoonstellingen in Parijs waren een mislukking. Hij voelde zich onbegrepen. Het gezicht van Jezus werd een zelfportret van Gauguin.

De bomen op de achtergrond lijken ook niet meer echt op olijfbomen, maar meer op tropische bomen die hij kende van Martinique. De mannen op de achtergrond zijn mogelijk soldaten, maar helemaal zeker is dat niet. Het grootste contrast bereikt Gauguin door zijn kleurgebruik: warme kleuren voor zijn zelfportretten in de voorgrond en koele kleuren voor de achtergrond in de harde buitenwereld.

Waar in de renaissance het verhaal van Jezus op de Olijfberg nog letterlijk werd afgebeeld, is het voor Gauguin een middel om zijn eigen verhaal te vertellen. Deze verandering is kenmerkend voor de ontwikkeling van de schilderkunst. Eerst waren schilders vooral ambachtslieden, later werden kunstenaars zelfstandiger en stond hun eigen blik op de wereld centraal. Maar ook dan blijft de bijbel inspireren tot prachtige schilderijen.
Paul Gauguin (1848-1903)
Autoportrait en Christ au Mont des Oliviers (1889)
Olieverf op doek, 73 x 92 cm
West Palm Beach - The Norton Museum of Art
2016 Paul Verheijen / Nijmegen