Paul Verheijen

BAPTISTERIUM FLORENCE PARADIJSDEUREN

Paneel 05 - Jakob en Esau

Dit paneel wordt algemeen beschouwd als het toppunt van bronsgieten in de renaissance.
In maar liefst zeven scènes (A t/m G) wordt het verhaal van Jakob en Esau uitgebeeld.

A. Rechtsboven: Genesis 25,22-23
We zien we Rebekka op het dakterras.
Tijdens haar zwangerschap ontvangt ze de voorspelling van de strijd die zal komen tussen haar beide tweelingzonen.
Daarom ging zij JHWH raadplegen en JHWH sprak tot haar:
'Twee volken zijn het, die u draagt, twee volksstammen die al in uw schoot uiteengaan.
Een van de twee zal machtiger zijn: de oudste zal dienstbaar zijn aan de jongste.'


B. Linkerdeel: Genesis 25,24-26
Op de achtergrond ligt Rebekka op haar kraambed.
Ze is bevallen van de tweeling Esau en Jakob.
Vier gracieuse vrouwen (vroedvrouwen?) scholen samen.
Ghiberti heeft deze vrouwen aan het bijbelverhaal toegevoegd en naar voren gehaald.
Ze vervolmaken de compositie en Ghiberti toont er zijn vakmanschap door de vrouwen vanuit vier gezichtspunten te laten zien: van voren, van achteren, van links en van rechts.
Esau wordt later een kundig jager en Jakob een rustig man die altijd bij zijn tenten blijft.

C. Middenachter: Genesis 25,29-34
Rechts wil Esau, uitgeput van een jagerstocht, van Jakob (links) te eten krijgen.
Zijn boog ligt voor hem op de grond.
Esau krijgt brood en linzenbrij nadat hij heeft gezworen daarmee zijn eerstgeboorterecht aan Jakob te verkopen.

D: Middenvoor: Genesis 27,1-4
Isaak geeft Esau (met twee honden bij zich, wederom een door Ghiberti toegevoegd detail) de opdracht een stuk wild voor hem te schieten,
daarvan een smakelijk maal voor hem te maken,
waarna hij Esau kan zegenen voordat hij sterft.

E. Rechts onder A: Genesis 27,5b
Esau gaat gewapend met zijn boog op pad.

F. Rechts diagonaal onder E: Genesis 27,5-17
Rebekka heeft deze opdracht van Isaak aan Esau gehoord.
Omdat ze de vaderlijke zegen liever naar haar lievelingszoon Jakob ziet gaan, bedenkt ze een list.
Jakob moet zich kleden als Esau en zijn blinde vader Isaak een geitenbokje als maaltijd serveren om vervolgens hem om zijn zegen vragen.
We zien Rebekka in laagreliëf met Jakob die een bokje draagt.

G. Rechtsvoor: Genesis 27,18-29
Jakob knielt voor Isaak en ontvangt diens zegen, terwijl Rebekka toekijkt.
2016 Paul Verheijen / Nijmegen