Paul Verheijen

HAN VAN MEEGEREN

Laatste Avondmaal

Johannes Vermeer

Han van Meegeren is vooral bekend als meestervervalser van onder andere schilderijen van Johannes Vermeer.
Voor zijn eigen werk kreeg hij nooit de waardering die hij wilde, dus besloot hij schilderijen te vervalsen wat hem veel geld opleverde.
Van Meegeren studeerde architectuur, maar stopte met die studie om kunstenaar te worden.
Hij verkocht schilderijen aan de hogere klassen in de samenleving, maar kreeg kritiek omdat men hem niet orgineel genoeg en te ouderwets vond.
Als wraak wilde Van Meegeren een 'Vermeer' schilderen en zodra het werk bewonderd werd door zijn criticasters en de rest van de wereld, zou hij onthullen dat híj het schilderij gemaakt had.
Toen Van Meegeren klaar was met zijn 'Vermeer' De Emmaüsgangers en hij het schilderij voor veel geld verkocht aan de Rotterdamse havenbaron en kunstverzamelaar Daniël George van Beuningen (1877-1955), besloot de schilder door te gaan met vervalsen.
De hoge bedragen die hij voor de schilderijen zou kunnen krijgen, hebben daar ongetwijfeld een grote rol in gespeeld.
Zoveel geld kreeg hij namelijk niet voor zijn eigen werk, hoewel hij wel een bekende kunstenaar was.

Vandaag de dag is Van Meegeren hoofdzakelijk bekend als vervalser, maar wordt toch ook beschouwd als een talentvolle vakbekwame schilder.
De vervalsingen van Van Meegeren waren niet van echt te onderscheiden.
De kunstenaar verdient daarom de titel 'meestervervalser' want het is heel lastig om een olieverfschilderij na te maken en die te verkopen als 17e-eeuws werk.
Van Meegeren gebruikte voor zijn vervalsingen 17e-eeuws canvas en mengde de verf met bakeliet.
Dankzij deze kunststof droogde de verf op alsof het al honderden jaren oud was.
Daarna ging het werk de oven in en boog hij de doeken om een cilinder waardoor er craquelé ontstond.

Abraham Hondius

Van Meegeren kocht in 1940 een jachttafereel van Abraham Hondius (±1631-1691), dat hij afschuurde om er Het Laatste Avondmaal op te schilderen.
Niet lang daarna verkocht hij ook dit schilderij voor 1,6 miljoen gulden aan Van Beuningen.
Het doek was daarna het onderwerp van veel discussies over de vraag of het nu om een echte Vermeer ging of niet, inclusief gerechtelijke procedures.
Pas tijdens het proces tegen Van Meegeren in 1946 werd duidelijk dat het om een vervalsing ging.

Vereniging De Waag kreeg dit schilderij in eigendom dankzij een schenking van de erven van de Deventer fabrikant Paul Schoemaker (1922-2011).
Hij en zijn vrouw Betty (1922-2016) wilden de stad dit bijzondere werk nalaten, waarna hun kinderen de beslissing namen om de wens van hun ouders na te komen en waardoor het stuk voorgoed in Deventer kon blijven.
Han van Meegeren (1889-1947)
Het Laatste Avondmaal (1941)
Olieverf op doek, 210 x 275 (incl. lijst)
Deventer - Museum De Waag
2016 Paul Verheijen / Nijmegen