Paul Verheijen

MORETTO DA BRESCIA

Salome

Opschrift

In een 19e-eeuwse inventarislijst staat dit schilderij van Moretto da Brescia vermeld onder de titel 'Herodias met bont en een scepter in haar hand'.
Het toont een jonge vrouw, gekleed naar de mode van het begin van de 16e eeuw.
Een lichte sluier zit vastgeknoopt op haar schouder en een grote, rood fluwelen mantel is over haar arm gedrapeerd.
Ze vangen het licht op dat van links komt.
Haar gezicht is voor de helft in schaduw gehuld.
In het haar zit een parelkoord gevlochten.
In haar linkerhand houdt ze een ouderwetse scepter, versierd met acanthusbladeren.
Ze is afgebeeld tegen de achtergrond van een laurierhaag.

De vrouw leunt op een marmeren blok waarop in hoofdletters deze tekst staat.
QVAE SACRV(M) IOAN(N)IS
CAPVT SALTANDO
OBTINVIT
(Zij die dansend het heilige hoofd van Johannes verkreeg)
Daarmee wordt duidelijk dat het hier niet om Herodias gaat, maar om haar dochter die op het verjaardagsbanket van haar stiefvader Herodes, nadat ze voor het gezelschap heeft gedanst, het hoofd van Johannes de Doper vraagt.
In het Tweede Testament heeft zij geen naam, maar Flavius Josephus noemt haar Salome.

Dichteres?

Mogelijk is de vrouw die voor Salome model heeft gestaan de dichteres Tullia d'Aragona (1501/1505–1556).
Op een op basis van dit schilderij gemaakte gravure uit 1823 is de tekst op het marmerblok verdwenen en staat onder het portret (vertaald):
Tullia d'Aragona dichteres in de zestiende eeuw. De gouden scepter toont mijn wieg / de groeiende laurier mijn talent.
Onomstotelijk bewijs voor deze hypothese is er echter niet.
Moretto da Brescia (Alessandro Bovicino) (±1498-1554)
Portret van een vrouw als Salome (±1537)
Olieverf op paneel, 57 x 38 cm
Brescia - Pinacoteca Tosio Martinengo
2016 Paul Verheijen / Nijmegen