Dienaar van de dienaren GodsGregorius de Grote was rond 540 in Rome geboren als telg uit een welvarend Romeins geslacht, dat tot de stand der senatoren behoorde.Mogelijk vanwege maagkwalen waar hij sinds zijn jeugd aan leed, koos hij na een gedegen opleiding en twee jaar gouverneurschap van de stad (praefectus urbi) voor een leven als asceet op een familievilla. In 578/79 werd hij door paus Pelagius II als legaat te Constantinopel aangesteld en volgde hem op 3 september 590 op, nadat pogingen van Gregorius dit te weigeren waren mislukt. Reorganisatie van het bestuur, accurate administratie van de goederen van de kerk, vredespogingen met de barbaren, een belangrijke literaire productie en vooral pastorale zorg waren naast een voortgezet monnikenbestaan de kenmerken van zijn pontificaat. In de woelige overgangsperiode van de Romeinse oudheid naar de christelijke middeleeuwen was hij de eerste die zich als paus Servus Servorum Dei, 'dienaar van de dienaren Gods' noemde en een van de weinigen die zich ook zo gedroegen. Men zegt dat Gregorius toen hij oud en jichtig was op een rustbed liggend zijn leerlingen in de kerkzang heeft onderwezen die sinds de 9e eeuw carmen gregorium, 'gregoriaans' werd genoemd. Tegenwoordig wordt aangenomen dat het gregoriaans zoals wij dat nu kunnen horen pas rond de 8e eeuw is ontstaan. Gregorius stierf op 12 maart 604, zijn graftombe bevindt zich in de Cappella Clementina van de Sint Pieter. Van Gregorius zijn 854 brieven en diverse boeken bewaard gebleven die worden geschaard onder de auctoritates, gezagvolle uitspraken die als uitgangspunt voor theologisch commentaar dienden. Omdat zijn geschriften inhoudelijk eerder praktisch dan theoretisch waren en ze vaak grappige (Latijnse) woordspelingen bevatten, waren deze erg populair. Vanwege zijn grote verdienste voor de Westerse kerk verkreeg Gregorius samen met Ambrosius, Augustinus en Hiëronymus de titel kerkvader. Te Rome de heilige belijder en uitmuntende kerkleraar paus Gregorius I. Om zijn roemvol bestuur en de bekering van de Engelsen tot het christendom kreeg hij de bijnaam van 'de Grote' en van 'Apostel van de Engelsen'.(Rooms Martelaarsboek op 12 maart) Eveneens te Rome de wijding van de onvergelijkelijke man, de heilige Gregorius de Grote, tot paus. Gedwongen die last op zich te nemen, heeft hij, vanaf die hoge troon, door de heldere stralen zijn heiligheid over de wereld uitgeschenen. (Rooms Martelaarsboek op 3 september) Zijn motto bij de missionering van Engeland was 'stap voor stap en langzaam' en hij liet daarom heidense tempels staan om er kerken van te maken. |
LegendenDe Legenda Aurea somt verschillende wonderlijke gebeurtenissen op die tijdens en na het leven van Gregorius plaatsvonden.
|
De 4 miniaturen |
Herman, Paul en Johan van Lymborch
Getijdenboek Les Belles Heures van Jean de France, hertog van Berry (circa 1405-09) Folium 73 recto t/m Folium 74 verso 23,8 x 17 cm New York - MET (The Cloister Collection) |