RUDOLF BREILMANN

Scènes uit het leven van Ludgerus

Apostel van Friezen, Franken en Saksen

De levensbeschrijving van Ludgerus (ook Liudger genoemd) hebben we te danken aan drie in achtereenvolgende jaren geschreven hagiografieën: de Vita prima uit 840-849, tien jaar later de Vita secunda en in 864 de Vita tertia.
Daarin valt te lezen dat Ludgerus rond 740 in Zuilen bij Utrecht werd geboren als zoon van rijke ouders. Hij kreeg les van Gregorius, de bisschop van Utrecht. Hij maakte zijn opleiding af in het Engelse York, waar hij een leerling was van Alcuinus en tot diaken werd gewijd. Circa 773 keerde hij terug naar Utrecht en deed als benedictijn enkele jaren later bekeringswerk onder de Friezen, Franken en Saksen. In Deventer bouwde hij boven het graf van Lebuinus een kerk, maar werd daar verjaagd. Was drie jaar in Montecassino en keerde in 786 op verzoek van Karel de Grote naar Westfalen, waar hij de eerste bisschop werd van Mimigerneford. Er werd een monasterium, klooster, gesticht waaraan deze plaats nu haar naam dankt: Münster. Hij stichtte nog vele andere kloosters en kerken. Hij stierf op 26 maart 809 - wat ook zijn liturgische gedenkdag werd - en werd begraven in het klooster van Werden-Essen. Sinds de 9e eeuw wordt hij als heilige vereerd.

Zijn Vitae bevatten een aantal wonderen:

Krijgt visioen dat hij drie volkeren zal bekeren
Geneest Bernlef van Holwierde, een blinde Friese zanger
Maakt een ongeldig huwelijk ongedaan
Wekt de dode paardenknecht Buddo weer tot leven
Verjaagt wilde ganzen die akkers kaalvraten

Ludgerus wordt gewoonlijk afgebeeld als bisschop met als attributen een model van een kerk/klooster of ganzen. Rudolf Breilmann beeldde acht scènes uit Lugerus' leven af op deuren van de Sankt-Petrikirche in Münster. Het handvat van de rechterdeur heeft de vorm van een gans (zie hieronder bij afbeelding 7).