Paul Verheijen
Hoofdmenu Zoeken Aanvullingen E-mail Actueel Site info Bijbel Exposities Films Heiligen Steden Kunstenaars Boeken Exegese


Hoofdmenu Aanvullingen E-mail Site info Actueel

GIOTTO

Apsis van de Scrovegnikapel Padua

Crucifix

Voor de Scrovegni kapel had Giotto ook een crucifix beschilderd dat nu na een renovatie elders wordt bewaard.
Het kruis stamt waarschijnlijk uit dezelfde tijd als de fresco's van de kapel, waarmee het verwantschap vertoont.
De kunstcriticus Giovanni Battista Cavalcaselle (1819-1897) was de eerste die het werk aan Giotto toeschreef, een auteurschap dat vandaag de dag algemeen wordt aanvaard.
Giotto beschilderde het kruis aan beide zijden.
Aan de vier uiteinden zien we boven en links en rechts de bustes van God de Vader, Maria en de apostel Johannes.
De kruistitel luidt (deels afgekort) in het Latijn
HIC EST JESUS
NAZARENUS
REX IUDEAEORUM
Onder zien we een voorstelling van Golgotha met de schedel van Adam, waarop Christus' bloed druipt om de erfzonde van deze eerste mens te verlossen.
De gehele rand van de crucifix is versierd met motieven uit de textielkunst.

De figuur van Christus is vernieuwend te noemen.
In vergelijking met de eeuw ervoor, is hij naturalistischer afgebeeld.
Het hele lichaam zakt naar beneden, belast door zijn eigen gewicht.
Het hoofd, de vingers en de knieën steken naar voren, de voeten zijn op elkaar gezet, waardoor een gevoel van ruimtelijke diepte wordt gecreëerd.
De uitdrukking van Christus is lijdend maar waardig en getuigt van een grote spiritualiteit.

De rugzijde is zwaar beschadigd en toonde het Lam Gods met de symbolen van de vier evangelisten aan de uiteinden van de armen van het kruis.

Maria Tenhemelopneming

Na Giotto's vertrek uit Padua schilderde een anonieme 'giottesco' zes scènes met betrekking tot de Tenhemelopneming van Maria.
Men neemt aan dat deze fresco's zijn geschilderd tussen 1317 en 1323.
Onder de heiligen op de apsisboog bevinden zich namelijk Lodewijk van Toulouse die op 7 april 1317 en Thomas van Aquino die op 18 juli 1323 heilig werden verklaard.
De vertelling moet worden gelezen van boven naar beneden op de linkerwand en wordt op de rechterwand omgekeerd vervolgd van beneden naar boven.
  • Linkerwand lunet:
    De engel kondigt aan Maria haar dood aan met een palmtak uit het Paradijs die is meegenomen en die Maria op haar beurt naar haar sarcofaag laat brengen, wanneer ze na drie dagen in de hemel opgenomen zal worden.
  • Linkerwand midden:
    Maria ontvangt de laatste groet van de apostelen die op een wolk zijn gearriveerd.
  • Linkerwand onder:
    Maria is overleden en Christus komt om haar ziel in ontvangst te nemen.
  • Rechterwand onder:
    De begrafenis van Maria, waarbij de apostelen het lichaam dragen en links sommige mannen in Jeruzalem de wapens opnemen om de apostelen te doden en het lichaam van Maria in brand te steken, maar ze worden plotseling getroffen door blindheid en vallen ter aarde neer.
  • Rechterwand midden:
    De apostelen plaatsen Maria's lichaam in het graf terwijl zij plotseling met een licht uit de hemel omringd worden en wanneer ze op de grond vallen, wordt haar lichaam opgenomen door engelen in de hemel.
  • Rechterwand lunet:
    Maria wordt gekroond door Christus in het Paradijs.
Giotto di Bondone ((1266/1267/1276(?) - 1337)
Crucifix (1304)
Tempera en goud op populierpaneel, 223 x 164 cm
Padua - Musei Civici

Meester van het koor van de Scrovegni-kapel
Scènes rond Maria Tenhemelopneming (tussen 1317 en 1323?)
Zes fresco's
Padua - Scrovegni kapel (apsis)
2016 Paul Verheijen / Nijmegen