SIXTIJNSE KAPEL - WANDEN LAAG 2
Mozes & Christus
 TypologieAan de zijwanden van de Sixtijnse Kapel in de Vaticaanse Musea in Rome hebben vanaf 1480 verschillende schilders hun medewerking verleend. In de eerste fase was Pietro Perugino de enige meester-schilder, samen met zijn medewerkers, onder wie zijn belangrijkste assistent Bernardino Pinturicchio. In een volgende fase werden nog meer Toscaanse schilders gecontracteerd, onder wie Cosimo Rosselli, Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio en Luca Signorelli. Waarom Perugino op zeker moment zijn meesterschap overgaf aan Signorelli, is onduidelijk.De wandschilderingen dragen onmiskenbaar een Toscaans karakter. De kunstenaars zaten op één lijn als het gaat om schaal, horizon, kleurgamma en weergave van het landschap. Ze accepteerden de stijlkenmerken die door Perugino waren geïntroduceerd. Vaak zijn de fresco’s opgedeeld in drie verticale vlakken, die ieder een ander gebouw of landschap als achtergrond hebben. Hierdoor ontstond ruimte om verschillende taferelen uit hetzelfde bijbelverhaal te vertellen. Jezus en Mozes staan daarom vaak meerdere malen afgebeeld in hetzelfde fresco. Deze werkwijze waarbij meerdere gebeurtenissen in hetzelfde landschap worden weergegeven is typisch voor de Florentijnse schildertraditie. 
Vanaf de altaarmuur met het Laatste Oordeel (ingang toeristen) zijn de taferelen uit de Mozes-cyclus (A - H) en de Christus-cyclus (1 - 8) evenwijdig geplaatst. Elk atelier verzorgde twee parallelle taferelen, zodat de composities zouden harmoniëren. Alle acht vlakken van de Mozes-cyclus hebben dus hun pendant in de Jezus-cyclus aan de tegenoverliggende kant, B-2, C-3, D-4, enz. Deze 'tegenoverelkaarstelling' van verhalen uit het Eerste en Tweede Testament van de bijbel (bijvoorbeeld besnijdenis tegenover doop van Christus) is in fresco's van de zijwanden doorgevoerd. Het past geheel binnen de opvatting dat het Eerste Testament een voorafschaduwing is van het Tweede Testament. De tituli, de bijschriften, maken eveneens duidelijk dat de episoden zijn weergegeven in paren als vervulling van de Wet van Mozes door de Wet van Christus. Zo'n typologische benadering van Eerste en Tweede Testament komt vaak geforceerd over. Om deze 'tegenoverstelling' mogelijk te maken, moest in de Mozes-cyclus bijvoorbeeld worden afgeweken van de bijbelse chronologie (zie B en C).
Het eerste fresco op de westwand van zowel de Mozes- als de Jezus-cyclus van de hand van Perugino bestaan niet meer, omdat die plaats moesten maken voor het Laatste Oordeel. De tekening toont een reconstructie van de westwand zoals die mogelijk was vóórdat het Laatste Oordeel erop werd geschilderd. |