BERNARDUS VAN CLAIRVAUX
Geleerd
DoctrinaOp het schilderij van Perugino, gemaakt voor de Santo Spiritokerk in Florence, verschijnt Maria, door twee engelen begeleid, aan Bernardus die achter een lessenaar zit.Achter Bernardus staan de apostelen Johannes en Bartolomeüs. De door Jezus beminde apostel Johannes (met kruisje in rechterhand) staat symbool voor de liefde van Bernardus tot Christus. Bartolomeüs (met fileermes) symboliseert het fysieke lijden van Bernardus. Bernardus wordt vaak met Maria afgebeeld. Hij prees haar als de schoonste aller vrouwen. Hier deelt Maria echter belerend een standje uit aan Bernardus, die verontschuldigend zijn handen heft. Want hoe strenggelovig Bernardus ook was, de maagdelijkheid van Maria heeft hij nooit erkend. Maar dat was ze volgens Perugino (of diens Florentijnse opdrachtgever) natuurlijk wél. Ten overvloede draagt de voorste van de twee engelen links daarom een lelie, de maagdelijke Maria-bloem. De twee engelen zijn van hetzelfde schoonheidstype als op vrijwel al zijn werken. Ernst Gombrich merkt dan ook op in zijn The Story of Art: Zien wij te veel van zijn oeuvre dan krijgen wij er op den duur genoeg van. Maar zijn schilderijen zijn ook niet bedoeld om naast elkaar in musea te worden gezien. Afzonderlijk genomen, geven sommige van zijn beste stukken een glans uit een wereld van reiner en harmonieuzer aard dan de onze. |
|
Pietro di Christofano Vannucci, genaamd Perugino (1450-1523)
Visione di San Bernardo (circa 1490) Olieverf op populierhout, 173 x 170 cm München - Alte Pinakothek |