RAFAËL
Triniteitsvaandel
PestepidemieDit processievaandel voor de broederschap van de 14e-eeuwse kerk van Santa Trinità in Città di Castello heeft aan de voorzijde de Drie-eenheid als Genadestoel afgebeeld met de heilige Rochus en Sebastiaan, aan de achterkant de schepping van Eva met twee engelen. De rode gewaden van God en Sebastiaan verwijzen mogelijk naar die van de broeders.De datering van het stuk is onzeker. In 1499 was er een pestepidemie in de stad. Rochus en Sebastiaan worden als pestheiligen aangeroepen voor hulp. Het vaandel zou dan de ex voto kunnen zijn die na de pest is gemaakt. Het vaandel werd voor het eerst genoemd in 1627 en toen ook voor het eerst aan Rafaël toegeschreven. Kunsthistorici zijn het niet unaniem eens over de toeschrijving, maar er zijn minstens twee werktekeningen ondertekend door Rafaël die gerelateerd kunnen worden aan het vaandel. Een daarvan toont de figuur van de Vader in de schepping van Eva en wordt bewaard in Oxford. Meestal zijn de afbeeldingen aan beide zijden van één vaandel geschilderd, maar in dit geval zijn de twee afbeeldingen op twee verschillende doeken geschilderd en vervolgens aan elkaar genaaid of gelijmd. Het vaandel werd in processie door Città di Castello gedragen tot het jaar 1627, toen werd besloten om de doeken te splitsen om ze te beschermen tegen slijtage en om ze op de twee altaren aan weerszijden van de kerk van Santissima Trinità te plaatsen om betere conservering te waarborgen. Discussiepunt is de relatie tussen de thema's van voor- en achterzijde. Wordt de slaap van Adam, door God bewerkstelligt om Eva te kunnen scheppen, gezien als prefiguratie van de dood van Christus om de mensheid te kunnen verlossen? De doeken werden in 1855 verwijderd en in 1912 opgenomen in de collectie van de Pinacoteca communale in die stad. Beide doeken ondergingen verschillende restauratiewerken. In 1952 heeft het Istituto Centrale per il Restauro di Roma (ICR) de toevoegingen verwijderd die niet door Rafaël waren gemaakt, waardoor de open plekken in de schilderijen de kenmerkende kleur roodbruin van het kale doek hebben gekregen. |
|
Rafaël (1483-1520)
Gonfalone della Santissima Trinità (1500-02) Olieverf op doek, 167 x 94 cm Città di Castello - Pinacoteca communale |