Paul Verheijen
Hoofdmenu Zoeken Aanvullingen E-mail Actueel Site info Bijbel Exposities Films Heiligen Steden Kunstenaars Boeken Exegese


Hoofdmenu Aanvullingen E-mail Site info Actueel

ANTONIO TEMPESTA

O.L.V. Zeven Smarten

Medaillons

De hier afgebeelde voorstelling van Maria was niet vreemd in de tweede helft van de 16e eeuw. De in die jaren vernieuwde Mariacultus culmineerde in 1575 met de instelling van het feest van Santa Maria della Vittoria als Madonna van de Rozenkrans. De iconografie van de Zeven Smarten is dan ook vergelijkbaar met die van de Mysteries van de Rozenkrans. Maria zit in het midden met om haar heen zeven medaillons met daarin afbeeldingen van de smarten die gelezen moeten worden vanaf linksonder met de klok mee.

Boven het hekwerk met een opening naar de koortribune houden twee cherubijntjes een bord vast met de tekst:

TUAM IPSIUS ANIMA[m]
P[er]TRA[n]SIPSI GLADIU[s]

Het zijn de woorden van Simeon bij Jezus' opdracht in de tempel in de Vulgaatvertaling van Lucas 2,35 en die de opmaat zijn geworden voor deze voorstelling van zeven zwaarden.

Elegieën

Onder het fresco zijn twee Latijnse gedichten in elegische coupletten te lezen.

De linker-elegie luidt in vertaling:
Zie, o purperen maagd, de Heer der heerscharen zelf geeft je het roemsymbool van martelaarschap.
Gekenmerkt door vele wonden in het hart en op het lichaam, hangt hij met zijn gemartelde lichaam aan het bloedige kruis.
Jij, getroffen door zeven zwaarden, ach moeder, val neer voor het kruis van de Zoon; omdat de Zoon jou buitengewone eer heeft verleend, zodat jij de moeder van het martelaarschap kunt zijn, waar Hij de vader van was.
En de rechter:
Ach, waarom moet je hart zo vaak ondraaglijke pijn lijden?
In ruil voor gaven ontvang je evenveel wonden. Oh maagd, misschien zijn het de vijf sporen van je zoon, twee wonden bestemd voor je hart.
Ik sta er borg voor dat Christus, stervend, zijn sporen heeft nagelaten.
Zo trof de liefde en daarna de smart de harten.
Ga voorop, o maagd, bij de rechtvaardige triomf van de helden, in eigen glorie de tweede in de purpergekleurde schare.
Antonio Tempesta (Il Tempestino) (1555-1630)
Madonna dei Sette Dolori (1580-85)
Fresco
Rome - Santo Stefano Rotondo
2016 Paul Verheijen / Nijmegen