Paul Verheijen

RUBENS' EVANGELISTEN

Heilig gesprek en vier wezens

De Sacra Conversazione

Meestal worden de evangelisten los van elkaar afgebeeld.
Peter Paul Rubens schildert ze echter bij elkaar.
Hij maakt daarbij gebruik van een compositievorm die gewoonlijk Sacra Conversazione wordt genoemd.
Een aantal heiligen is in vergadering bijeen.

Als Rubens zich houdt aan de Westerse toedeling van de attributen (en ik heb geen reden daaraan te twijfelen) dan heeft hij van links naar rechts afgebeeld:

- Lucas, met het rund aan zijn voeten
- Matteüs, kijkend naar de engel
- Marcus, met de leeuw aan zijn voeten
- Johannes, staande met de adelaar boven.

Merk op dat leeuw en rund niet gevleugeld zijn.
Het lijkt dat de gevleugelde mens / engel dicteert aan Matteüs die de woorden vervolgens opschrijft.
Marcus leunt met zijn rechterelleboog op twee gestapelde boeken en Johannes houdt een dichtgeklapt boek voor zich.
Om de engel wappert een enorm rood gewaad, symbool voor de heilige geest en de goddelijke inspiratie die de evangelisten ontvingen voor hun schrijfwerk.
Johannes heeft als de door Jezus beminde leerling traditiegetrouw een baardloos en ietwat feminien gelaat.
Peter Paul Rubens (1577-1640)
De vier evangelisten (circa 1614)
Olieverf op doek, 224 x 270 cm
Potsdam - Museum Slot Sanssouci
2016 Paul Verheijen / Nijmegen