JOSE LUIS CASTRILLO

Rita van Cascia

Weduwe-non

Te Cascia in Umbrië de heilige weduwe Rita, een kloosterzuster uit de orde der augustinessen. Na in de wereld gehuwd te zijn geweest, beminde zij alleen haar eeuwige bruidegom Christus>

Met deze woorden herdenkt het Roomse Martelaarsboek Margareta Lotti op 22 mei.
Haar levensverhaal vertoont veel overeenkomsten met dat van andere heiligen. Ze werd in 1381 geboren in Roccaporena in het Italiaanse Umbrië. Tegen haar zin werd ze op jeugdige leeftijd uitgehuwelijkt aan een alcoholist en bruut Ferdinando Mancini die haar mishandelde. De twee jongens die geboren werden, hadden het rauwe karakter van hun vader. Rita moet beseft hebben dat ook deze opgave een manier was om Christus na te volgen op de weg van zijn lijden. Ze bad veel en was een toonbeeld van eindeloos geduld. Op de lange duur leek dat ook tot haar man door te dringen: hij vroeg haar zelfs om vergiffenis en begon waarachtig een nieuw leven. Kort daarop werd hij door een oude vijand om het leven gebracht. Op de vlucht voor de gerechtsdienaren kwam de moordenaar ten einde raad bij haar zijn toevlucht zoeken. Zij ging op zijn smeekbeden in. Maar haar zoons hadden bloedwraak gezworen. Om dat te voorkomen bad Rita tot God om beide zonen te laten sterven. Dit gebed werd verhoord en Rita wilde intreden in het klooster van de augustinessen in Cascia. De abdis verzette zich daartegen, vanwege het gewelddadige leven van haar man. Maar ze kreeg bovennatuurlijke hulp van maar liefst drie heiligen. Augustinus, Nicolaas van Tolentino en Johannes de Doper begeleidden haar naar de kloosterpoort en openden deze voor haar, waarop de abdis haar verzet opgaf. In het klooster leefde ze veertig jaar op water en brood. Onder het bidden voor een kruisbeeld kreeg ze een doorn uit Christus' doornenkroon in het voorhoofd. Merkwaardigerwijs verdween het vanzelf, toen ze op bedevaart ging naar de paus. Maar op de terugweg kwam het weer terug.
Tijdens haar laatste winter voor haar dood in 1457 bloeide in de kloostertuin op wonderbaarlijke wijze een roos.
Rita werd in 1626 zaligverklaard en pas in 1900 heilig. In Cascia is in de kerk Santa Rita in een glazen reliekschrijn haar gebeente opgebaard. Duizenden pelgrims komen daar jaarlijks naartoe.

Hoofdwond

Op het hier afgebeelde schilderij van de Spaanse autodidactische kunstenaar José Luis Castrillo wordt zij afgebeeld met de doornenwond in haar voorhoofd in de vorm van een rode streep. Op de zoom van haar augustinessenhabijt zijn bijen afgebeeld die volgens de legende bij haar geboorte rond haar wiegje rondvlogen en honing in haar mond achterlieten. Zie ook Ambrosius.

Op de website van Castrillo is te lezen dat zijn religieuze werk hem het meest kenmerkt. Het is een onderdeel van liefde en vrede, een intrinsieke spirituele behoefte van de mens. Hij legt uit dat iedereen op zoek is naar zijn eigen geluk, bevrijding van de schaduwen van deze wereld en van de angst die ons eigen ego voor ons creëert. Voor Castrillo is een kunstenaar een kanaal, een middel om de schepping te materialiseren en vooral om voor zichzelf te spreken, zonder zichzelf er iets aan toe te schrijven. Hij heeft ervoor gekozen om de creatieve energie te laten stromen, omdat hij het leven ziet als een illusie die we naar believen kunnen manipuleren.
In zijn schilderkunst domineert de eenvoud van de penseelstreek en de zoektocht naar licht te midden van grote contrasten. Hij probeert alleen vast te leggen wat de geest als essentieel kan ervaren. Van de meesters leerde hij namelijk dat de waarheid in eenvoud te vinden is. Het is vooral het portret dat hij als een onderscheidend punt van de overige thema's beschouwt. Voor hem is het een extra gave, waarbij hij speelt met de geest van de persoon, met zijn blik en zijn emotionele intensiteit, aldus zijn website.

Ritaroosjes

De augustijnen verspreiden de Rita-verering ook buiten Italië.
In Spanje wordt ze La Abogada de Imposibles, de beschermheilige van onmogelijke gevallen, genoemd.
In Nederland kwam de verering op gang vanaf 1950, 50 jaar na haar heiligverklaring. Op of omstreeks 22 mei worden er Ritaroosjes, vanwege de legende van de bloeiende roos in de winter, tijdens de mis gewijd. Het hele jaar door komen gelovigen naar de Augustijnenkerk in Eindhoven om voor de zieken gedroogde rozen en gewijde Rita-olie te halen. In Boskant trekt het Ritakapelletje het heele jaar door gelovigen en aan de pastorie kunnen daar Ritaroosjes en Ritamedailles worden afgehaald.
In 1961 werd het Labrehuis in Eindhoven een plek waar vrouwen met problemen tijdelijk opgevangen konden worden. Het kreeg toen de naam 'Ritahuis'. In 2018 is het gesloten.

José Luis Castrillo (1959)
Santa Rita de Cascia (2013)
Olieverf op doek, 55 x 46 cm
Collectie kunstenaar