Mozes en de brandende braambos (10)We zien Moses twee keer aan weerszijden van de brandende braamstruik, die in het midden van het schilderij staat. De fries-achtige compositie doet denken aan basreliëfs in kathedralen die hun verhaal vertellen door scènes naast elkaar te plaatsen. De scène moet gelezen worden zoals in het Hebreeuwse schrift, dus van rechts naar links. Mozes, die nog steeds in de woestijn van Midian is, valt op zijn knieën voor deze struik die brandt maar niet wordt verteerd. Gods opdracht voor hem, om de Hebreeën uit Egypte te leiden, wordt aangekondigd door een engel die in de lucht zweeft in het midden van een gekleurde cirkel. Links zien we het oversteken van de Rietzee met Mozes gevolgd door de joden, die samen in dichte rijen Mozes' mantel vormen, zoals de middeleeuwse gelovigen zich beschut wisten door afbeeldingen van een Mantelmadonna. De zee, vaag herinnerend aan de goddelijke wolk, die zich achter hem sluit, beschermt hen tegen achtervolging door het leger van de farao, wiens woede wordt onderstreept door de kleur rood en hun hectische bewegingen. |
Het slaan op de rots (11)De cirkelvormige compositie wordt onderstreept door de kleuren die de visuele ruimtes definiëren, gericht op respectievelijk Mozes en de Hebreeën. De discrepantie tussen tekening en kleur en de donkerbruine tinten worden nauwelijks verlicht door een paar streepjes gele ondergrond. Ze illustreren het tragische lot van Mozes, onderworpen aan de woede van de Hebreeën, die hongerig en dorstig verloren in de woestijn verblijven. De goddelijke aanwezigheid, gemanifesteerd door het heldere licht achter Mozes, veroorzaakt het wonder van het water dat overvloedig uit de rots ervoor stroomt tussen de uitzinnige menigte door. |
Mozes ontvangt de Tafelen der Wet (12)Opgebouwd uit twee diagonalen: in de ene strekt Mozes zijn handen uit naar de twee stenen tafelen met de tien geboden die hem door God worden voorgehouden, weergegeven als twee handen die uit de wolken komen. De tweede diagonaal is de berg waar Mozes de Tafelen ontving. Het scheidt ook een aantal verschillende scènes: aan de rechterkant, beginnend onderaan, personages uit de Bijbel zoals Aäron als hogepriester met de menora, de zevenarmige kandelaar, David en Jeremia, en helemaal bovenaan, dicht bij God, een groep vluchtende joden. Aan de linkerkant wachten sommige Hebreeën op Mozes, terwijl anderen zich hebben afgekeerd en het gouden kalf aanbidden. Boven in de lucht zien we een paar in omhelzing en blokhutten die herinneren aan het leven van Chagall die zo zijn eigen leven combineert met dat van het joodse volk. |
Marc Chagall (1887-1985)
Message Biblique 10 - Moïse et le Buisson ardent (1960-66) Olieverf op doek, 195 x 312 cm 11 - Le Frappement du Rocher (1960-66) Olieverf op doek, 237 x 232 cm 12 - Moïse recevant les Tables de la Loi (1960-66) Olieverf op doek, 237 x 233 cm Nice - Musée National Marc Chagall |
2016 Paul Verheijen / Nijmegen |